- Katılım
- 8 Kas 2019
- Mesajlar
- 311
- Tepkime puanı
- 79
- Puanları
- 28
04.03.2020 Tarihte Bugün- 4 Mart;
Tarihte Bugün Doğanlar (04 Mart);
Tarihte Bugün Ölenler (04 Mart);
1493 | Gezgin Kristof Kolomb, Niña adlı gemisiyle Amerika'ya ulaştı. | |
1656 | Düşük ayarlı para ve alınamayan maaşlar için ayaklanan askerler, IV. Mehmed'in onayıyla bazı saray ağalarını idam ettirdiler. | |
1774 | Orion Nebulası ilk kez William Herschel tarafından gözlemlendi. | |
1791 | Vermont, ABD'nin 14. eyaleti oldu. | |
1877 | Pyotr İlyiç Çaykovski'nin eseri Kuğu Gölü Balesi'nin ilk gösterimi. | |
1882 | İngiltere'de ilk elektrikli tramvay hizmete girdi. | |
1894 | Şanghay'da büyük yangın: 1.000 den fazla bina kül oldu. | |
1903 | Beşiktaş Jimnastik Kulübü kuruldu. | |
1923 | Mustafa Kemal Paşa'nın 17 Şubat'taki konuşmasıyla başlayan İzmir İktisat Kongresi sona erdi. Kongrede Misakı İktisadi kabul edildi. | |
1924 | Happy Birthday To You şarkısı Clayton F. Summy tarafından yayımlandı. | |
1924 | Halife Abdülmecit Efendi ve Osmanlı hanedanı mensupları yurtdışına çıkarıldı. | |
1925 | Hükümete olağanüstü yetkiler veren Takrir-i Sükun Kanunu TBMM'de kabul edildi. | |
1929 | Takrir-i Sükun Kanunu yürürlükten kalktı. | |
1934 | Ankara Radyosu yayınına başladı. | |
1934 | İstanbul Üniversitesi'nde açılan İnkılap Tarihi Enstitüsünde ilk dersi Milli Eğitim Bakanı Hikmet Bayur verdi. | |
1940 | İstanbul'da yapılan Altıncı Balkan Güreş Şampiyonası'nda Türk takımı beş birincilik alarak altıncı kez şampiyon oldu. | |
1946 | Frank Sinatra'nın ilk albümü The Voice Of Frank Sinatra, Columbia Records tarafından yayımlandı. | |
1949 | Sovyetler Birliği'nde Molotov, gerekçe gösterilmeden Dışişleri Bakanlığı görevinden alındı. | |
1950 | Yeni Basın Kanunu tasarısı Meclis'e sevkedildi. | |
1951 | İnönü Ansiklopedisi'ndeki görevine son verilen eğitimci Agah Sırrı Levent, bu haksız uygulamadan dolayı, Milli Eğitim Bakanı Tevfik İleri'yi düelloya davet etti. | |
1952 | Ronald Reagan, ikinci eşi Nancy Davis ile Los Angeles'da evlendi. | |
1954 | Boston'da ilk başarılı böbrek nakli gerçekleştirildi. | |
1963 | İstanbul İstinye'deki Kavel Kablo Fabrikası'ndaki grev bitti. Türk-İş'e bağlı Maden-İş Sendikası'na üye 170 işçi, fazla mesailerinin ve yıllık ikramiyelerinin tam olarak ödenmemesini, sendikadan ayrılmaları için baskı yapılmasını. ve Maden-İş Şişli şube başkanı ile işçi temsilcilerinin işten çıkarılmasını protesto etmek amacıyla 28 Ocak'ta iş bırakarak tezgah başında oturma eylemine başladı. | |
1964 | BM Güvenlik Konseyi, Kıbrıs'a uluslararası güç gönderme kararı aldı. | |
1965 | Suat Hayri Ürgüplü hükümeti 231 kabul, 200 ret ve Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun verdiği 1 çekimser oy ile güvenoyu aldı. | |
1966 | Bir Kanada yolcu uçağı Tokyo'ya inişi sırasında infilak etti: 64 kişi öldü. | |
1967 | CHP Gençlik Kolları bildirisinde, başını Turhan Feyzioğlu'nun çektiği "Sekizler"'in partiden çıkarılması istendi. | |
1967 | Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay kendisine "baba", "beyefendi", "paşam" biçimlerinde hitap edilmesini yasakladı. 1967 yılı bugün Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreteri Kemalettin Gökakın'ın imzasıyla yayımlanan genelgeyle, Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'ın isteği kamuoyuna duyuruldu. | |
1970 | Yüksek Denetleme Kurulu Hacı Ali Demirel'e satılan Devlet Demiryolu arsaları için soruşturma açtı. üç gün sonra Yüksek Denetleme Kurulu'nun sekiz üyesi görevden alındı. Kurul üyeleri Danıştay'a başvurdu. Kurul üyelerinden beşi Danıştay kararıyla görevlerine döndü. | |
1970 | Fransız denizaltısı Eurydice infilak etti. | |
1977 | Güney ve doğu Avrupa'da deprem: 1.500 den fazla ölü var. | |
1979 | Voyager I'in gönderdiği fotoğraflarda Jüpiter'in halkaları görüldü. | |
1981 | Türkiye'nin Paris Çalışma Ateşesi Reşat Moralı Ermeni örgütü ASALA militanlarının saldırısı sonucu hayatını kaybetti. Olayda ağır yaralanan din görevlisi Tecelli Arı da bir gün sonra öldü. | |
1981 | 74 sanıklı Dev-Yol davası Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı Mahkemesi'nde başladı. | |
1983 | Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı 2 No'lu Askeri Mahkemesi'nde görülmekte olan Dev-Sol davası sonuçlandı. 9 sanık 6 ay ila 10 yıl arası hapis cezasına çarptırıldı, 14 sanık beraat etti. | |
1985 | Başbakan Turgut Özal, Boğaziçi'nde yabancılara arsa satılması konusunda bir açıklama yaptı. Özal, "Kandilli sırtlarında arazi satın alan Suudi Arabistan Veliaht Prensi Abdullah bin Abdülaziz saray değil, 1000 metrekarelik ufak bir ev yaptıracak" dedi. | |
1986 | Başbakan Turgut Özal, "1988 seçimlerinden sonra iki buçuk parti kalır, biri biz, biri sol, buçuğunu bilmem" dedi. | |
1986 | Eski emniyet müdürü ve vali, SHP milletvekili İbrahim Ural, "Süleyman Demirel bana işkence için talimat vermişti" dedi. | |
1987 | Başbakan Turgut Özal Amerika Birleşik Devletleri'nin Houston kentindeki Methodist Hastanesi'nden uydu aracılığıyla Ankara'ya iletilen görüntüsüyle bakanlar kuruluna başkanlık etti. | |
1988 | Kıbrıs'lı işadamı Asil Nadir, Titibank'ı (Türkiye İthalat İhracat Bankası) satın aldı. | |
1991 | Mardin'in İdil ilçesinde yürüyüş yapan kalabalığa ateş açılması sonucu 2 kişi öldü, 25 kişi yaralandı. 3 gün sonra İdil'deki olayları protesto etmek için Mardin'in Dargeçit ilçesinde yürüyüş yapan gruba ateş açıldı ;1 kişi öldü, 7 kişi yaralandı. | |
1992 | Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın oğlu Ahmet Özal ve iki arkadaşı hakkında "güveni kötüye kullanmak ve resmi evrakta sahtecilik" iddiasıyla dava açıldı. | |
1992 | İspanya'dan engizisyon baskısı nedeniyle kaçarak Osmanlı İmparatorluğu'na sığınan Museviler, Türkiye'ye gelişlerinin 500. yılını kutladılar. | |
1994 | Gazeteci Hıncal Uluç İstanbul Levent'teki bir benzincide uğradığı silahlı saldırıda bacağından yaralandı. Saldırganların kaçtığı otomobilin yeraltı dünyasının ünlü isimlerinden Alaattin Çakıcı'nın eşi Uğur Çakıcı'ya ait olduğu belirlendi. | |
1994 | Dokunulmazlıkları kaldırılan DEP milletvekilleri Leyla Zana, Sırrı Sakık, Ahmet Türk, Selim Sadak ve bağımsız milletvekili Mahmut Alınak gözaltına alındı. Hasan Mezarcı ve DEP Şırnak Milletvekili Selim Sadak serbest bırakıldı. | |
1995 | Michael Johnson kapalı salonda 400 m dünya rekoru kırdı: 44.63 saniye. | |
1997 | ABD başkanı Bill Clinton, insan klonlama araştırmalarını yasakladı. | |
1997 | Hale-Bopp kuyruklu yıldızı güneşin tam üzerinden geçti. | |
1998 | ABD Anayasa Mahkemesi, işyerinde cinsel taciz kanunlarının, her iki tarafın aynı cins olması durumunda da geçerli olduğunu onayladı. | |
2000 | Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, Kürt kökenli isimlere ilk kez onay verdi. | |
2002 | Ilımlı Arnavut lider İbrahim Rugova, Kosova'nın ilk devlet başkanı seçildi. | |
2003 | Filipinler'in güneyindeki bir havaalanında, bir sırt çantasına gizlenmiş bomba patladı: 21 kişi öldü. | |
2005 | Alman Matthias Jeschke, Toyota Landcruiser 90 V6 aracıyla, Ojos del Salado'da 6.358 metreye ulaşarak, "bir araçla çıkılan en yüksek konum" rekorunu kırdı. | |
2012 | Rus Vladimir Putin, yapılan seçimler sonucu Rusya Federasyonu'na %59.3 oyla 2. kez devlet başkanı seçildi. |
Tarihte Bugün Doğanlar (04 Mart);
1678 | Antonio Vivaldi, İtalyan Besteci (ö. 1741) | |
1938 | Kito Lorenc, Alman Yazar | |
1947 | Jan Garbarek, Norveçli Müzisyen | |
1949 | Sergey Bagapş, Abhaz Siyasetçi | |
1951 | Kenny Dalglish, eski İskoç Futbolcu ve Teknik Direktördür | |
1955 | Dominique Pinon, Fransız Oyuncu | |
1963 | Jason Newsted, ABD'li Müzisyen (Metallica, Voivod) | |
1966 | Wash Westmoreland, İngiliz Yönetmen | |
1968 | Patsy Kensit, İngiliz Oyuncu | |
1972 | Mike Dirnt, Amerikalı Müzisyen (Green Day) | |
1974 | Ariel Ortega, Arjantinli Futbolcu | |
1980 | Omar Bravo, Meksikalı Futbolcu | |
1982 | Landon Donovan, ABD Milli Futbol Takımı Kaptanı | |
1982 | Yasemin Mori, Türk müzisyen | |
1985 | Whitney Port, Amerikalı Televizyon Karakteri, Model (The Hills, The City) | |
1986 | Margo Harshman, Amerikalı Oyuncu | |
1986 | Erin O'Kelley Amerika Güzellik Kraliçesi | |
1990 | Andrea Bowen, Amerikalı Oyuncu |
Tarihte Bugün Ölenler (04 Mart);
1193 | Selahaddin Eyyubi, Haçlı saldırılarına karşı duran Eyyübi sultanı (d. 1137) | |
1615 | Hans von Aachen, Alman ressam (d. 1552) | |
1832 | Jean-François Champollion, Fransız filolog (d. 1790) | |
1852 | Nikolay Gogol, Rus yazar (d. 1809) | |
1976 | Walter H. Schottky, Alman fizikçi (d. 1886) | |
1984 | Ernest Buckler, Kanadalı roman ve öykü yazarı (d. 1908) | |
1986 | Osman Kibar, eski İzmir Belediye Başkanı. İzmir'de yaptığı yoğun asfalt çalışmaları nedeniyle "Asfalt Osman" adıyla ünlendi. | |
1994 | John Candy, Kanadalı sinema oyuncusu ve komedyen (d. 1950) | |
1995 | Mustafa Irgat, Türk şair (d. 1950) |
Halife Abdülmecit Efendi ve Osmanlı hanedanı mensupları yurtdışına çıkarıldı. 3 Mart 1924 itibarıyla Türk tarihinde yeni bir sayfa açılıyordu. Halifelik kaldırılmış ve tarihin en uzun ömürlü hanedanlarından Osmanlılar vatandaşlıktan çıkarılarak yurt dışına sürülüyordu. Bu, yaşlısından beşikteki bebeğe kadar hepsi için yeni ve sıkıntılı bir hayatın başlangıcı oldu.
Saltanat, ardından da halifelik kaldırılınca, 3 Mart 1924 tarihli kanunla Osmanlı hanedanına mensup 156 kişi vatandaşlıktan ihraç olunarak 3 gün içinde sınır dışı edildi. Kanuna dâhil olmadıkları halde, ebeveynleri veya çocukları ile sürgüne gitmek zorunda kalanlarla bu sayı 200’ü buldu. Efendilerinden ayrılamayan emektarlar da sayılırsa, sürgünlerin sayısı yüzlercedir. Bunların transit olarak bile ülkeden geçmesi yasaklandı. Mallarını 1 yıl içinde tasfiye etmeleri, aksi takdirde hazineye kalacağı bildirildi.
Sultan Vahîdeddin zaten daha evvel sürgüne çıkmıştı. Halife Abdülmecid Efendi ve ailesi, daha kanun yayınlanmadan, 24 saat içinde sınır dışı edildi. Halkın tezahüratından korkulduğu için, Sirkeci’den değil, Çatalca’dan trene bindirildi. İstasyonundaki Yahudi müdür, Halife’ye vatanında hürmet gösteren son şahsiyet oldu. Hanedanın çoğuna, kanunun verdiği bir haftalık müddet bile tanınmadı.
Türk-İslâm geleneğinde kadınlar hükümdar olamadığı halde, hanedana mensup hanımlar, hatta bunların çocukları, damat ve gelinler bile sürgün edildi. Avrupa monarşilerinde, darbe ile devrilen hiç bir hanedan böyle bir muamele görmedi. Yalnızca hükümdar sürgüne çıktı. Az bir zaman sonra da hanedan malları iade edildi. Bir tek Rusya’da çar ve çocukları katledildi. Onun sebebi de, antikomünist Beyaz Ordu’nun çarı kurtarmaya ramak kalmış olması idi.
Osmanlıların hepsine tek gidiş pasaport verilmişti. Müslüman memleket Mısır’a gitmek istediler. Ancak ne buraya hâkim olan İngilizler, ne de Osmanlılara kıskançlık duyan Kral Fuad buna izin verdi. Memlekete yakın olduğu için Suriye’ye yerleşmelerine de Ankara engel oldu. Bu sebeple bazısı yine Fransız işgalindeki Beyrut’a, bazısı da Avrupa’ya yerleşti.
Daha çıkmadan sarayları polis nezaretinde yağma edildi. Bazısı evlerini ve evlerindeki antika eşyaları, kıymetli sanat eseri hatıraları yok pahasına satabildi. Bazısı güvendikleri birine vekâlet verdi. Bu vekillerin çoğu, müvekkillerine hıyanet edip, malların üzerine oturdu. Geri kalan mallara da hükümet el koydu; dedelerinden gelen miras haklarını da iptal etti. Böylece dünyada benzerine az rastlanmış bir zulüm, Osman Gazi evlatlarına reva görüldü. Oğuz Han neslinden ve tarihin en eski hanedanlarından Osmanlı hanedanı böylece siyaset sahnesinden çekilmiş oldu.
Hanedan, başına gelenlere inanamadı. Sürgün arefesinde, dedikoduları işitiyor; ama milletin kendilerini sevdiğini düşünüyor, böyle bir karara ihtimal vermiyorlardı. Kendilerini sokakta bulunca da, uzun zaman sürgünün geçici olduğuna inandılar. Hatta çoğu, yanlarına fazla eşya almamış, birkaç aya döneceklerini ummuşlardı. Ama sürgün hanımlar için 30, erkekler için 50 sene sürdü.
Hepsi sürgünde vatansız, pasaportsuz yaşadı. Şehzâdeler, askerlik tahsil etmişlerdi. Sürgünde bir işe yaramıyordu. Yaşlı başlı sultanların çalışması zaten mümkün değildi. Memlekette iken eli açık yaşamaya alışmış; servetlerini hayır hasenata harcayan; bankalarda paraları, yanlarında nakitleri olmayan bu insanların çoğu, sürgünde tarifsiz sıkıntılar çekti. Sürgüne çıkarken her aileye 1000 lira verilmişti. Bu, yol parası ve bir aylık geçimlerine ancak yetti. Mücevherlerini yok pahasına sattıktan sonra sefalete düştüler. Otellerde bulaşıkçılık yapanlar; dilenenler; akşamları çöplerden yiyecek toplayanlar; bulunduğu memleketteki eski Osmanlı Ermenilerinin yardımıyla yaşayanlar; nihayet açlıktan ölenler bile oldu.
Peşinde sivil polis
Haydarabad Nizamı Osman Cah, Mısırlı Prens Ömer Tosun, Hicaz Meliki Şerif Hüseyn gibi müslüman asilzâdeler, bu düşkün hanedana maddî yardım yapmayla çalıştılar. Ama ailenin dağılmış olması sebebiyle, bu yardımlar herkese ulaşamadı. Ulaşsa da, sadra şifa olmadı. Ecnebi hanedanlarla yapılan evliliklere, Ankara büyük reaksiyon gösterdi. Hanedanı sürgünde de adım adım takip ettirdi. Buna mukabil Fransa, Kral François’yı kurtaran Kanuni Sultan Süleyman’ın torunlarına, vatandaşlık değil, ama serbestçe dolaşabilmeleri için pasaportlar verdi.
Vatan hasreti ve haksızlığa uğramanın acısına, parasızlık, mahrumiyet ve hastalıklar eklendi. Ölünce de sıkıntılar bitmiyordu. Kimsesizler mezarlığına düşenler bile şanslı idi. Mezarı kaybolan, denize atılanlar vardır. Ama hepsi asalet ve şereflerine uygun yaşamaya çalışmıştır. Kendilerine bu haksızlığı reva görenlere çok kırılmış; ama memleket aleyhine de çalışmamışlardır.
1952 yılında Adnan Menderes hükümeti tarafından hanedanın hanımlarına; 1974 yılında çıkarılan umumi af ile de şehzadelere memlekete dönme izni verildi. Bunun için saray terbiyesini bilenlerin hepsinin ölmesi beklenmişti. Rejim hâlâ bu çaresiz insanlardan korkuyordu. Nitekim çok azı dönebildi. Gençler, sürgündeki yurtlarında bir düzen kurmuştu. Dönebilenler de hemen vatandaşlığa alınmadı. Arkalarına da birer sivil polis takıldı.