15.04.2020 Tarihte Bugün- 15 Nisan;

[Akif Er]

15.04.2020 Tarihte Bugün- 15 Nisan;

1912		2340 yolcusuyla ilk yolculuğuna çıkan Titanik transatlantiği, Newfoundland'ın güneyinde bir buzdağına çarparak battı, olayda 1.513 kişi öldü.
1918		Ağrı'nın kurtuluşu.
1921		İsyancı Ahmet Anzavur, Biga yakınlarında öldürüldü.
1920		Sacco ve Vanzetti adlarındaki iki İtalyan göçmeni, Massachusetts'te cinayet ve gasp suçlarıyla tutuklandılar. Yedi yıl sonra suçlulukları konusunda derin şüpheler mevcutken idam edilmeleri Amerikan adalet sisteminin bir ayıbı olarak kalmıştır.
1922		Kanadalı bilim adamları Frederick G. Banting ve Charles H. Best, şeker hastalığına karşı kullanılan insülini buldu.
1925		Doğu'da isyan başlatan Şeyh Said yakalandı.
1929		İstanbul'da terzilik mektebi açıldı.
1929		Etnoğrafya Müzesi'nde Birinci Genç Ressamlar Sergisi açıldı. Nurullah Berk, Cevat Dereli, Refik Fazıl Epikman gibi sanatçıların eserleri sergilendi.
1931		Türk Tarih Kurumu (Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti) kuruldu.
1933		Ankara-İstanbul tarifeli uçak seferleri başladı.
1945		Zeytinyağı karne ile satılmaya başlandı.
1946		Şair Necip Fazıl Kısakürek , Sümerbank’ın devlet kurumu gibi değil, bir partinin organı gibi çalıştığını söylediği gerekçesiyle üç buçuk ay hapis, 115 lira para cezasına çarptırıldı.
1946		Milli Kütüphane Hazırlık Bürosu kuruldu. Kütüphane, 15 Ağustos 1948'de okuyuculara açıldı.
1952		ABD'nin stratejik bombardıman uçağı B-52 Stratofortress ilk uçuşunu yaptı.
1955		İlk McDonald's ABD'nin Illinois eyaletindeki Des Plaines'de açıldı.İlk günün kazancı 366,12 dolardı.
1967		New York ve San Francisco'da yaklaşık 200 bin kişi, Vietnam Savaşı'nı protesto etti.
1970		Japonlar (Canon) hesaplama sonuçlarını ısıya duyarlı kâğıt üzerine yazan ilk elektronik hesap makinesini üretti.
1978		Türk atlet Veli Ballı, Hollanda'da yapılan 9. Uluslararası Westland Maratonu'nda birinci oldu.
1983		İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı, vatandaşlıktan çıkarılan Yılmaz Güney ve Cem Karaca'ya ait her türlü eserin basım, yayım, dağıtım ve bulundurulmasını yasakladı .
1994		Dünyanın en geniş kapsamlı ticaret antlaşması olan GATT, 120 ülkenin imzasıyla kabul edildi.

Tarihte Bugün Doğanlar (15 Nisan);

1452		Leonardo da Vinci, İtalyan rönesans ressamı (ö. 1519)
1489		Mimar Sinan, Osmanlı mimarı (ö. 1588)
1707		Leonhard Euler, İsviçreli matematikçi ve fizikçi (ö. 1783)
1843		Henry James, ABD'li yazar (ö. 1916)
1858		Emile Durkheim, Fransız sosyolog (ö. 1917)
1874		Johannes Stark, Alman fizikçi (ö. 1957)
1886		Nikolay Gumilyov, Rus şair (ö. 1921)
1939		Claudia Cardinale, Tunus doğumlu İtalyan aktrist
1945		Pınar Kür, Türk yazar
1948		Kadir İnanır, sinema oyuncusu.
1950		Josiane Balasko, Fransız yazar
1959		Emma Thompson, Akademi ödüllü İngiliz aktris
1972		Selda Özbek, sinema, tiyatro ve dizi oyuncusu.
1974		Danny Way, profesyonel kaykaycı
1976		Ragga Oktay, Türk şarkıcı ve oyuncu.
1976		Evrim Alataş, Kürt yazar, gazeteci, eleştirmen. (ö. 2010)
1978		Luis Fonsi, Porto-Rikolu şarkıcı
1982		Albert Riera, İspanyol futbolcu
1990		Emma Watson, İngiliz oyuncu

Tarihte Bugün Ölenler (15 Nisan);

1558		Hürrem Sultan, Osmanlı Padişah ' ı I. Süleyman'ın nikahlı eşi ve sonraki padişah II. Selim'nin annesi.
1765		Mihail Lomonosov, Rus bilim adamı (d. 1711)
1865		Abraham Lincoln, ABD başkanı (d. 1809)
1927		Gaston Leroux, Fransız gazeteci, yazar (d. 1868)
1934		Kemalettin Sami Paşa, Kurtuluş Savaşı komutanlarından
1969		Yusuf Kemal Tengirşenk, Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet dönemi bakanlarından (d. 1878)
1975		Richard Conte, ABD'li aktör (d. 1910)
1980		Jean-Paul Sartre, Fransız varoluşçu filozof, yazar, eleştirmen (d. 1905)
1986		Jean Genet, Fransız yazar (d. 1910)
1989		Nesuhi Ertegün, plak şirketi (Atlantic Records) yöneticisi (d. 1917)
1990		Greta Garbo, Sinema oyuncusu (d. 1905)
1998		Pol Pot, Kamboçyalı komünist lider (d. 1928)
2000		Hayati Hamzaoğlu, Türk sinema oyuncusu (d. 1933)
2011		Vincenzo La Scola, İtalyan tenör (d. 1958)

İnsülin, Pankreasın salgıladığı bir hormondur. Görevi kanın içerisindeki şekerin hücre içine girmesini sağlamaktır. Böylece şeker yanarak enerjiye dönüşür ve kan şekeri düşer. Tip1 diyabetliler ile bazı tip 2 diyabetliler kan şekeri değerlerini kontrol altında tutmak için insülin kullanırlar. İnsülin tedavisi eksiği “yerine koyma” tedavisidir ve kesinlikle bağımlılık yapmaz.

İnsülinin Tarihçesi

1920 Yılının Ekim ayında Toronto – Kanada’da genç bir cerrah olan Dr.Frederick Banting pankreasa giden besleyici damarları bağlayarak pankreasın küçüleceğini, böylece sindirime yardımcı olarak üretilen sıvının üretilmeyeceğini bu sayede glukoz seviyesini düzenlediği düşünülen maddenin zarar görmeden pankreastan ayrıştırılabileceğini düşündü. Bu fikrini diyabetle ilgilenen en ünlü kişi olan University Of Toronto’da çalışan Prof.John Macleod’a götürdü. Macleod bu fikri çok benimsemese de Banting’e deneylerini gerçekleştirmesi için az bir malzeme ile 10 adet köpek olan bir laboratuvar sağladı. Ayrıca yardımcı olması için tıp öğrencisi Charles Best’i asistan olarak verdi. Banting ve Best deneylere 1921 yılında başladılar. İlk olarak bir köpeğin pankreasını çıkardılar ve bunun sonucunda;

• Kan şekeri seviyesi yükseldi,
• Çabuk susamaya, çok su içmeye ve sık idrara çıkmaya başladı,
• Zaman geçtikçe zayıflayıp güçsüzleşti.

Sonuç olarak köpek de diyabet ortaya çıktı.

Başka bir köpeğin pankreasına giden besleyici damarlarını bağladılar ve zamanla pankreas küçülerek dejenere oldu. Bir süre sonra dejenere olan pankreası çıkardılar ve küçük dilimler halinde su ve tuz karışımı ile muamele edip dondurdular. Parçalar yarı donmuş haldeyken filtreden geçirdiler ve izole ederek “isletin” adını verdiler. Bu maddeyi diyabet gelişen köpeğe enjekte ettiler ve köpeğin kan şekeri değerinde ciddi düşme oldu. Bir süre sonra köpek daha sağlıklı ve güçlü hale geldi.

Banting ve Best günde bir kaç kez bu maddeyi diyabetli köpeğe enjekte ettiler ve köpeğin daha sağlıklı hale geldiğini ve hiçbir hastalık belirtisi olmadığını gördüler. Sonucu Macleod’a gösterdiklerinde Macleod sonuçlardan etkilenerek bu maddenin iş yaradığını göstermek için daha fazla deney yapmalarını istedi.

Banting ve Best köpek pankreasının kendilerine yetmediğini düşünerek maddeyi sığırların pankreasından elde etmeye başladılar. Böylece daha çok diyabetik köpeğe aynı anda enjekte edebiliyorlardı. Bu sonuçları gören Macleod bu keşfin büyük olduğunu düşünerek kendilerine daha büyük bir laboratuvar ve maddi destek sağladı. Ayrıca ürettikleri maddeye İNSÜLİN ismini vermelerini istedi.

Mimar Sinan ,Osmanlı İmparatorluğunun yükseliş döneminin baş mimarı olan Mimar Sinan, Kanuni döneminde 28 yıl, II. Selim döneminde 8 yıl ve III. Murad döneminde de 14 yıl olmak üzere toplamda 50 yıl hizmet verdi.

Osmanlı klasik mimarisinin şekillenmesinde büyük rol oynayan Mimar Sinan, 1489 yılında Kayseri’nin Ağırnaz köyünde doğdu. Babasının adı Abdülmennan dedesinin adı da Dülger Yusuf’tur.

Ortaya çıkardığı eserlerle Osmanlı Türk mimarisini zirveye taşıdı. Birçok mimar onun eserlerinden birini gerçekleştirebilmek için ömürlerini harcarken, Mimar Sinan ömrü boyunca gerçekleştirdiği eserleriyle tüm dünyayı etkiledi.

Devşirme zamanında İstanbul’a getirildiğinde Yeniçeri olarak yetiştirilmek üzere acemi ocağına yerleştirildi. Burada yedi yıl eğitim aldıktan sonra yeteneğine bağlı olarak köprücüler sınıfına alındı. Bu andan itibaren de İstanbul’un en önemli ustalarıyla çalışma ve ders alma şansı yakaladı. Bu ustaların arasında Beyazıt Camii’nin ustası Mimar Hayrettin de bulunmakta. Ancak Mimar Sinan’ın yeteneğini geliştiren en önemli unsur, çıktığı seferlerde görüp incelediği sanat eserleriydi.

İlk yeteneğini Macaristan seferinde gösterdi
1521 yılında Kanuni ile Belgrad seferine, 1522 yılında da Rodos seferine katılır. Sinan yeteneğini ilk olarak Macaristan seferinde gösterir. Prut nehrinin üzerine 13 gün gibi çok kısa bir zaman içinde oldukça büyük ve yüksek bir köprü inşa etti. Mimar Sinan’ın en verimli olduğu dönem 1539 yılında mimarbaşılığa geldiği yani bugünkü adıyla Bayındırlık Bakanlığına getirildikten itibaren başlamakta.

Mimar Sinan'ın eserleri nelerdir?



Camiler

1. Süleymaniye Camii İstanbul

2. Şehzade Mehmet Camii İstanbul-Fatih

3. Mihrimah Sultan Câmii – Üsküdar’da, iskelede

4. Selimiye Camii– Edirne Merkez’de

5. Sokullu Mehmed Paşa Camii-İstanbul-(Azapkapı)

6. Atik Valide Camii-İstanbul Üsküdar

7. Mustafa Paşa Camii-İstanbul-Eyüp

8. Güzelce Kasımpaşa Camii-İstanbul-

9. Bali Paşa Camii-İstanbul- Kasımpaşa

10. Kılıç Ali Paşa Camii-İstanbul-(Tophane’de),

11. Rüstem Paşa Camii Tekirdağ

12. Sinan Paşa Camii-İstanbul-Beşiktaş

Medreseler

1. Rüstem Paşa Medresesi-İstanbul-Fatih

2. Semiz Ali Paşa Medresesi-İstanbul-Fatih

Külliyeler

1. Süleymaniye Külliyesi-İstanbul-Fatih

Darülkurralar

1. Atik Valide Sultan Darülkurrası-İstanbul-Üsküdar

2. Sokollu Mehmet Paşa Darülkurrası-İstanbul-Eyüp

3. Sultan Süleyman – Süleymaniye Darülkurrası-İstanbul-Fatih

Dârüşşifâlar

1. Sultan Süleyman-Süleymaniye Darüşşifası-İstanbul-Fatih

Türbeler

1. Şehzade Mehmet Türbesi-İstanbul-Fatih

2. Kanuni Sultan Süleyman Türbesi-İstanbul-Fatih

3. Arap AhmedPaşa Türbesi (Fındıklı’da),

Hamamlar

1. Atik Valide Sultan Hamamı-İstanbul-Üsküdar

2. Kılıç Ali Paşa Hamamı-İstanbul-Beyoğlu, Tophane

2. Hürrem Sultan Hamamı-İstanbul Sultanahmet

4. Hürrem Sultan Hamamı-Mihrimah Sultan Hamamı Edirnekapı

6. Haseki Sultan Hamamı (Bahçekapı’da),

İmâretler

1. SultanSüleymân İmâreti (Süleymaniye’de),

2. Haseki Sultan İmâreti (Mekke’de),

3. Haseki Sultan İmâreti (Medîne’de),

Su Yolları Kemerleri

1. Bend Kemeri (Kağıthâne’de),

2. Uzun Kemer (Kemerburgaz’da),

3. Mağlova Kemeri(Kemerburgaz’da),

4. Gözlüce Kemer (Cebeciköy’de),

5. Müderris köyü yakınındaki kemer (Kemerburgaz’da).

6. Kırık Kemer

Köprüler

1. Büyük çekmece Köprüsü,

2. Silivri Köprüsü,

3. Mustafa Paşa Köprüsü (Meriç üzerinde),

Kervansaraylar

1. Kervansaray (Sultan Süleymân İmâreti yakınında),

2. Kervansaray (Büyükçekmece’de),

3. RüstemPaşa Kervansarayı (Rodosçuk’ta),

4. KebecilerKervansarayı (Bitpazarı’nda),

Saraylar

1. Saray-ı atîk tâmiri (Beyazıt’ta),

2. Saray-ı cedîd-i hümâyûn tâmiri (Topkapı’da),

3. Üsküdar Sarayının tâmiri (Üsküdar’da),

4. Galatasarayın eski yerine yeniden inşâsı (Galatasaray’da),