18.04.2020 Tarihte Bugün- 18 Nisan;

[Ahmet Alparslan]

18.04.2020 Tarihte Bugün- 18 Nisan;

1906		ABD'nin San Fransisco kenti, 7,7 büyüklüğündeki 50 saniye süren deprem ve onu izleyen yangınlarla yerle bir oldu. 28 bin bina yıkıldı, yaklaşık 3000 kadar insan hayatını kaybetti, 100 bin kişi evsiz kaldı.
1923		Yankee Stadyumu açıldı.
1936		İzmit Kağıt Fabrikası'nda ilk kâğıt imal edildi.
1946		Milletler Cemiyeti dağıldı.
1951		Paris Antlaşması imzalanarak günümüzün Avrupa Birliği temellerini oluşturacak olan ilk adım Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu kurulmuştur.
1954		Albay Cemal Abdül Nasır, Mısır'da krallığı darbeyle devirerek iktidarı ele geçirdi.
1960		CHP'yi ve basını soruşturmak üzere TBMM'de Tahkikat Komisyonu kuruldu. İnönü, "bu demokratik rejim istikametinden ayrılıp onu baskı rejimi haline götürmek tehlikeli bir şeydir. Bu yolda devam ederseniz ben de sizi kurtaramam" dedi.
1974		Pakistan başbakanı Zülfikar Ali Butto göreve başladı.
1974		İtalya'da Kızıl Tugaylar örgütü savcı Mario Sossi'yi kaçırdı.
1977		Veli Ballı, Boston Maratonu'nda ikinci oldu.
1983		Beyrut'taki ABD elçiliğine düzenlenen intihar saldırısında bombacının da aralarında bulunduğu 63 kişi öldü.
1986		Kırıkkale'nin Yahşihan beldesinde askeri mühimmat depolarında yangın çıktı. Kasaba boşaltıldı.
1989		Türkiye'de ilk tüp bebek, İzmir'de Ege Üniversitesi Tüp Bebek Merkezi'nde dünyaya geldi.
1989		Çin Halk Cumhuriyeti'nde binlerce öğrenci, daha geniş demokrasi talebiyle sokaklara döküldü.
1992		General Abdül Reşid Dostum, başkent Kabil'i ele geçirmek üzere, devlet başkanı Muhammed Necibullah'a karşı bir isyan başlattı.
1993		Pakistan devlet başkanı Gulam İşak Han meclisi lağvetti.
1996		İsrail birlikleri Lübnan'daki bir BM yerleşim birimini bombaladı: 106 sivil öldü.
1999		Türkiye'de erken genel seçimler yapıldı: DSP birinci parti oldu.
2002		Eski Afganistan Kralı Zahir Şah, 29 yıllık sürgünden ülkesine döndü.

Tarihte Bugün Doğanlar (18 Nisan);

1590		I. Ahmet, Osmanlı padişahı (ö. 1617)
1942		Tınaz Titiz, Eski kültür ve turizm bakanı
1943		Zeki Alasya, Tiyatro ve sinema sanatçısı
1963		Conan O'Brien, ABD'li komedyen
1968		Murat Kekilli, Türk Müzisyen
1973		Haile Gebrselassie, Etiyopyalı rekortmen atlet
1984		America Ferrera, ABD'li oyuncu

Tarihte Bugün Ölenler (18 Nisan);

1558		Hürrem Sultan (Roxelana) I. Süleyman'ın (Kanuni) eşi (d. 1506)
1935		Panait Istrati, Romen yazar (d. 1884)
1936		Ottorino Respighi, İtalyan besteci (d. 1879)
1943		Hafız Burhan, Ses sanatçısı (d. 1897)
1955		Albert Einstein, Nobel Fizik Ödülü sahibi Alman fizikçi (d. 1879)
1964		Ben Hecht, ABD'li romancı, senarist, yönetmen (d. 1894)
1980		Suut Kemal Yetkin, Deneme yazarı, sanat tarihçisi (d. 1903)
1986		Marcel Dassault, Fransız uçak üreticisi (d.1892)
1988		Oktay Rifat Horozcu, Türk şair (d. 1914)
1989		Candan Tarhan, Türk futbolcu ve teknik adam. (d. 26 Haziran 1942, Gaziantep)
1993		Nejat Eczacıbaşı, Türkiye'nin ilk eczacılarından, işadamı (d. 1913)
2002		Thor Heyerdahl, Norveçli kaşif ve antropolog (d. 1914)

İzmit Kâğıt Fabrikası; yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nde fabrikaların peş peşe açıldığı yıllarda kuruldu. Kâğıt

ihtiyacı o döneme kadar ithal edilen ve ülkemizde işlenen kâğıtla karşılanıyordu. Bu durum, Fransa’da Grenoble

Üniversitesi Fransız Kâğıt Mühendisliği Okulu’ndan mezun olan genç mühendis Mehmet Ali Kağıtçı‘nın, yurda dönerek bir kâğıt sanayisinin kurulması için çalışmasına kadar devam etti.

Yerli kâğıdı üretecek modern bir kâğıt fabrikasının kurulması, İzmit Kâğıt Fabrikası’nın kuruluşundan önce

1930’larda gündeme geldi. Önce Tekel Bakanlığı’nın ihtiyaçlarını karşılamak için bir kâğıt fabrikası kurulması

düşünüldü. Ancak; kurulacak böyle bir fabrikanın mutlaka zarar edeceği yolunda yazılıp çizilenler karşısında


Hükümet dosyayı kaldırdı. Yerli kâğıt üretilmesini destekleyenlerin itirazlarının yükselmesi, konuyu Atatürk’ün masasına getirdi.

Başbakan İsmet İnönü ve bakanlarla yapılan toplantı sonucunda hükümetin elindeki verilerle böyle bir fabrikanın başarılı olamayacağı sonucuna varıldı. Atatürk’ün, yeni kurulan Cumhuriyet hükümetinin açacağı bir fabrikanın zarar etmesinin kötü örnek olacağını ve ümit kıracağını düşünmesi karşısında fabrikanın kurulmamasına karar verildi.


O günlerde İş Bankası’nın başında bulunan Celal Bayar ise böyle bir fabrikanın zarar etmeyeceğine inanıyordu. Bayar, Mehmet Ali Kâğıtçı ile Ankara’da yaptığı görüşme sonunda, böyle bir fabrikanın zarar etmeyeceğine ikna oldu ve böylece kâğıt fabrikasının kurulmasına karar verildi. Türkiye’de kâğıt, karton, ambalaj kâğıdı, gazete kâğıdı ve sigara kâğıdı üretecek bir fabrikanın projeleri Mehmet Ali Kağıtçı’nın yönetiminde hazırlandı.

Bir süre sonra İktisat Bakanı olan Celal Bayar; kâğıt fabrikası projesini, kurulacak olan Sümerbank’ın, yani devletin üstlenmesini uygun görüyordu. Sümerbank’ın 3 Haziran 1933’te kurulmasıyla, Birinci Sanayi Planı’nda


yer alan kâğıt fabrikası için çalışmalar başladı. Fabrikanın kurulacağı yer olarak; bir kâğıt fabrikası için gerekli alt yapının; kömürün, suyun ve işçinin bulunduğu, ham maddenin ve mamul maddenin en kolay nakledileceği kent olarak, İzmit seçildi.

FABRİKANIN KURULUŞU

İzmit Sümerbank Selüloz ve Kâğıt Fabrikası’nın temeli 14 Ağustos 1934’te Başbakan İsmet İnönü tarafından atıldı. Fabrikanın tesisi için kuruluş hazırlıkları, daha sonra fabrikanın müdürü olan Mehmet Ali Kâğıtçı tarafından yürütüldü. Toplam değeri 30 bin 400 lira olan ve 121 bin 864 metrekare arazi üzerine kurulan İzmit Kâğıt Fabrikası; kâğıt fabrikası ve mekanik hamur ünitesi olmak üzere iki ana birimden oluşturuldu. Daha sonra ise güç santrali, hizmet binaları, kazan dairesi ve tamirhane gibi bölümler de fabrika ek binaları olarak inşa edildi.

Fabrika inşaatı, çeşitli aksilikler nedeniyle 1936 Ocak ayı sonunda tamamlanabildi. Deneme üretimi ise 18 Nisan 1936’da yapıldı ve ilk kâğıt imal edildi. İzmit Kâğıt Fabrikası, dönemin İktisat Bakanı Celal Bayar tarafından 6 Kasım 1936’da, Ankara ve İstanbul’dan gelen “iki uzun tren dolusu” davetlinin katılımıyla törenle açıldı.

“MEDENİYET HAMURU…”

Atatürk’ün; İzmit Kâğıt Fabrikası’nda üretilen yerli kâğıtta basılan 19 Mayıs 1936 tarihli Ulus gazetesinin bayram

ekini incelediğinde söylediği şu söz, İzmit Kâğıt Fabrikası’nın bunca yıllık tarihinin özeti niteliğinde: “Medeniyet

hamuru…”

1944 yılında İzmit İkinci Kâğıt Fabrikası, 1954 yılında da Üçüncü Kâğıt Fabrikası işletmeye alındı. 1955 yılında Türkiye Selüloz ve Kâğıt Fabrikaları İşletmesi Kanunu yürürlüğe girdi, böylece SEKA kurulmuş oldu. “Türkiye’nin ilk kâğıt karton fabrikası” olan SEKA İzmit, 10 bin ton/yıl kapasite ile kuruldu ve daha sonra eklenen fabrika ve tesislerle 5 kâğıt, 2 oluklu mukavva, 1 selüloz ile 1 klor-alkali fabrikasına kavuşarak bütünleşmiş bir tesis haline geldi. 1980 yılına gelindiğinde kapasite 140 bin ton/yıl’a ulaştı.

ÖZELLEŞTİRME SÜRECİ

SEKA İzmit İşletmeleri; 10 Mart 2005 tarihinde Hükümet ile Türk-İş arasında yapılan protokol sonucunda,

çalışanları ve tüm varlıklarıyla beraber İzmit Büyükşehir Belediyesi’ne devredildi.