21.08.2020 Tarihte Bugün- 21 Ağustos;

[Akif Er]

21.08.2020 Tarihte Bugün- 21 Ağustos;

1680		Pueblo kızılderilileri İspanyollarca işgal edilmiş Santa Fe'yi (New Mexico) ele geçirdiler.
1878		Amerikan Barolar Birliği (ABA) kuruldu.
1888		William Seward Burroughs, ABD'de ilk başarılı toplama çıkarma makinesinin patentini aldı.
1911		Mona Lisa tablosu, Louvre Müzesi'nin bir çalışanı tarafından çalındı.
1915		İkinci Anafartalar Savaşı başladı.
1940		Sovyet Devrimi liderlerinden Leon Troçki Meksika'da öldürüldü.
1957		Semiorka adıyla bilinen, günümüzde halen kullanılan Sovyet füzesi R7'nin ilk başarılı uçuşu.
1959		ABD başkanı Dwight Eisenhower, Hawaii'yi ABD'nin ellinci eyaleti olarak ilan etti.
1968		Sovyet askerleri Çekoslovakya'yı işgal etti. Romanya devlet başkanı Nicolae Ceauşescu, halkını benzer bir işgale karşı silahlanmaya çağırdı.
1969		Michael Dennis Rohan adlı bir Avustralyalı, Mescid-i Aksa'yı ateşe verdi.
1983		Filipinler'de muhalefet lideri Benigno Aquino Jr., Manila uluslararası havalimanında suikast sonucu öldürüldü.
1986		Kamerun'da Nyos volkanik gölünden çıkan zehirli gazlar yüzünden 1746 kişi öldü.
1990		Gagavuzlar, Özerk Gagavuz Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ni, güneyde Gagavuzların en yoğun yaşadığı Komrat yöresinde ilan ettiler. Bu karar, Moldova Yüksek Sovyeti tarafından iptal edildi.
1991		Letonya, Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını ilan etti.
2001		NATO, Makedonya'ya asker göndermeye karar verdi.
2001		Kızıl Haç, Tacikistan'daki açlık tehlikesine dikkat çekti.
2008		Pakistan'ın başkenti İslamabad'ın 20 mil batısındaki bir silah fabrikasının önünde iki Taliban intihar bombacısı kendilerini havaya uçurdu; 59 kişi öldü, 70 kişi yaralandı.[1]

Tarihte Bugün Doğanlar (21 Ağustos);

1789		Augustin Louis Cauchy, Fransız matematikçi (ö. 1857)
1879		Henry Ainley, İngiliz sahne ve sinema oyuncusu (ö. 1945)
1904		Count Basie, ABD'li caz piyanisti ve orkestra şefi (ö. 1984)
1925		Jorge Rafael Videla, Arjantin eski devlet başkanlarından
1934		John L. Hall, ABD'li fizikçi, Nobel Fizik Ödülü sahibi
1956		Kim Cattrall, ABD'li oyuncu
1973		Robert Malm, Togolu futbolcu
1979		Kelis, ABD'li R&B şarkıcısı ve söz yazarı
1984		Alizée, Fransız şarkıcı
1986		Usain Bolt, Jamaikalı rekortmen atlet
1989		Hayden Panettiere, ABD'li oyuncu
1995		Tibet Biroğlu, Vocal-Rhythm Guitar

Tarihte Bugün Ölenler (21 Ağustos);

1614		Elizabeth Báthory, Macar asıllı seri katil (d. 1560)
1762		Lady Mary Wortley Montagu, İngiliz yazar (d. 1689)
1836		Claude-Louis Navier, Fransız fizikçi (d. 1785)
1838		Adelbert von Chamisso, Alman yazar (d. 1781)
1940		Lev Troçki, Rus devrimci (d. 1879)
1943		Henrik Pontoppidan, Danimarkalı yazar, Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1857)
1947		Ettore Bugatti, İtalyan otomobil üreticisi (d. 1881)
1964		Palmiro Togliatti,İtalyan siyaset adamı ve Komünist önder (d. 1893)
1979		Giuseppe Meazza, İtalyan futbolcu (d. 1910)
1982		İsmail Arca, Türk futbolcu. (d.1948)
1992		Zühtü Müridoğlu, Türk heykeltraş (d.1906)
1997		Yuri Nikulin, Rus sinema oyuncusu ve palyaço (d.1921)
2005		Robert Moog, ABD'li elektronik mühendisi, Mucit, Moog Synthesizer'in mucidi ve geliştiricisi (d. 1934)

İkinci Anafartalar Muharebesi, birinci Anafartalar Muharebesi’nden sonra alınan yenilgiler sonucu 17 Ağustos 1915'de Lord Kitchener'e gönderilen telgraf genel olarak şunlardan bahseder: “Çanakkale'deki 110.000 kişilik Türk kuvvetine karşılık 99.000 kişilik Müttefik birliğinden ötürü 45.000 yada 50.000 kişilik yeni birlik gönderildiği takdirde, kesin zaferi elde edeceğine inandığını bildiriyordu.


Raporun sonunda şu sözler de eklenmiştir. Çok cesur muharebe eden ve iyi sevk ve idare edilen asil Türk ordusunun karşısında bulunuyoruz. Kitcehener’ e gönderilen bu rapor Müttefikler açısında kazanma umudunun azaldığını gösteriyordu.

17-20 Ağustos tarihleri arasında olan Kireçtepe Muharebeleri dışında birkaç küçük çatışma oldu. Önemli bir olayla karşılaşılmadı. İngilizler yaşadıkları başarısızlar neticesinde komuta kademesinde değişliklere gittiler. 9.Kolordu Komutanı General Stopford görevinden alındı ve yerine 29.Tümen Komutanı General de Lisle atandı. Lisle’ye 9. İngiliz Kolordusunun dağılan birliklerini hemen toparlayarak, hemen toparlayarak İsmailoğlutepesi-Küçük Anafarta hattına taarruz yapmak bölgedeki hakim yükseltileri Türklerden almasını istedi.

Anacak General Lisle, Yusufçuk Tepe ve İsmailoğlu Tepesinin elde tutulması için iç kesimlerdeki Kavak ve Tekke tepenin ele geçirilmesi gerektiğini bunun şimdi mümkün olmadığını, iç kesimlere gidildikçe ikmalin zorlaşacağını bunun sonucunda da taarruz eden birliklerin zor durumda bırakacağını, bu bölgeden taarruz edecek birliğin yetersiz olduğunu( 10.000 mevcut) gerekçe göstererek bu isteğin yapılamayacağını dile getirdi.


Bu muharebede Türk Birlikleri ise şöyledir: Birinci hatta 4 tümen (5'inci Tümen, Saros Kıyılarından, Küçük Anafarta Ovası Ortasında Yer Alan Kükürtlüpınar arasında; 12’nci Tümen, Kükürtlüpınar (Hariç) - İsmailoğlu Tepeleri Güneybatısındaki Eğrikulak arasında; 7'nci Tümen, Eğrikulak İle Bomba Tepe Güneyindeki Yayvan Tepe Arasında; 4'üncü Tümen: Abdurrahman Bayırında) yer almıştır. İkinci haata 2 tümen (9’uncu Tümenin, Kocaçimen Tepesi - Besim Tepeler hattında; 8'inci Tümen, Conktepe dâhil olmak üzere Conk Bayırı'nda) yer almıştır.


21 Ağustos 1915 günü saat 14.30’da İngilizlerin donanma ve kara toplarıyla 12. ve 7. Tümen mevzilerini bombalamaya başladılar. Top ateşi Yusufçuk Tepesi ve İsmailoğlu Tepesi’ne yoğunlaştı. Bu atışlara 12.Tümen’nin topçuları cevap verdi. Türk topçusu Sülecik ile Mestantepe’ deki İngiliz hatlarını bombalamaya başladı.

Saat 15.30 sıralarında İngilizler12 Tümen, kısa süre sonra da 7.Tümen mevzilerine saldırıya geçtiler. Taarruzun yönü 12. Tümen cephesinde Yusufçuk ve İsmailoğlu Tepesi, 7.Tümen cephesinde ise 20.Alay’ın bulunduğu sağ taraftı.


İngilizler Birlikler Yusufçuk Tepesi’nin güneyindeki Yarbay Mehmet Ali Bey komutasındaki 34. Alay’ın sağ kısmındaki ilk hat Türk Mevzilerini ele geçirdiler ve ikinci hatta ilerlediler. Bu sırada yan ateşe maruz kaldılar ve birinci hattı bile bırakmak zorunda kaldılar. Lalababa’dan İsmailoğlı tepesi’ne doğru ilerleyen İngiliz birlikleri ise Osmanlı topçuları tarafından ateş altına alındı.


İngiliz taarruzlarının başlaması üzerine Anafartalar Grup Komutanı Albay Mustafa Kemal saat 14.50’de 25. Alay, 26. Alay’ı ve Albay Nazif Bey komutasındaki 6. Tümen’i 12. Tümen’e takviye olarak gönderdi.


İngilizler özellikle Yusufçuk Tepesi’ne pek çok isabetli top ateşi yaptılar. 12 tümen mevzilerini bir an ele geçirseler de saat 21.00’ da kaybedilen mevzileri ele aldılar. İngilizler 7.Tümen’in bulunduğu mevzileri saat 14.30’da bir saat devam edecek bir top ateşine tuttular.


Anzac Kolordusu’ ndan derlenen dokuz taburluk General Cox komutasındaki karma kuvvet saat 15.30’da üç koldan taarruza geçti. 20. Alay Mevzileri’ ni ve Kayacıkağlığı’ nı ele geçirdiler. Bunun üzerine 7.Tümen Komutanı Albay Halil Bey Grup Komutanlığı’ndan takviye istedi. 11.Süvari Alayı gönderildi.

Conkbayırı’ ndan tertip edilen 8.Tümenden iki tabur kuvvet de saat 19.40’ta 7. Tümen emrine girdi. 2. Anafartalar Muharebesi Türkler Kuvvetlerinin galibiyeti ile sonuçlandı.


Anafartalar Grup Komutanı Albay Mustafa Kemal İkinci Anafartalar Savaşı’nı şöyle değerlendi: “(21 Ağustos’ta) düşmanın en az biri taze olmak üzere üç tümen ile yaptığı taarruz sonunda beş bin ölü ve bir buçuk misli yaralıya karşılık, yalnız 7.Tümen cephesinde 40-50 metrelik bir siper hattına girmeye muvaffak olmuştur. Buna karşılık zayiatımız iki bin beş yüz miktarındadır.


Düşmanın maksadı bence Kayacıkağılı, İsmailoğlui, Yusufçuk Tepelerini ele geçirmek, cephemizi yarmaktı. Ve bu hat içinde doğuya ilerleyecekti. Gerçekten pek çok büyük azim ve inatla bi çok taarruzlar yaptı. İngiliz asilzadelerinden oluşan süvari alayını bu uğurda feda etti.


Düşmanın en kalabalık bir şekilde hücumlar yaptığı cephe, 12. Tümen cephesiydi. Bu tümen kıtaları bilhassa 34. Alay ile bunu süratle yetişerek tam zamanında takviye eden 9. Tümen’in 64. Alay’ının kısımları, yay süvari tümeninin son inatla yaptığı hücumları göğüs göğse, süngü süngüye karşılayarak imha etmiş ve başarı neticesini göstermişlerdi.”


İkinci Anafartalar Savaşı’nda 7. Ve 12. Tümenin zayiatı 2.598, İngilizlerin ise toplam 8.500 dir.