22.01.2020 Tarihte Bugün- 22 Ocak;

Akif Er

Aktif Üye
Yönetici
Vip Üye
8 Kas 2019
311
79
28
22.01.2020 Tarihte Bugün- 22 Ocak;

871Basing Savaşı Danimarkalı istilacı vikingler anglosaksonları ( Anglosakson kralı:Ethelred of Wessex ) Basing'de yendi.
1517Osmanlı ordusu Ridaniye Savaşında Memluk ordularını yendi. Bu savaşın ardından, halifelik Osmanlılara geçti.
1580İstanbul Rasathanesi III. Murat tarafından yıktırıldı.
1771Falkland Adaları İspanya tarafından Britanya'ya bırakıldı.
1842Baytar Mektebi (Veteriner Fakültesi) açıldı.
1873Kasımpaşa tersanesi işçileri greve gitti.
1889Columbia Phonograph plak ve müzik şirketi Washington, D.C.'de kuruldu.
1905Birinci Rus devrimi başladı. Çar birliklerinin Kışlık Saray'a dilekçe vermek için yürüyüşe geçen işçilere ateş açmaları ve Kanlı Pazar diye anılan günde, 500 işçiyi öldürmeleri üzerine ayaklanmalar baş gösterdi.
1924Birleşik Krallık'ta İşçi Partisi lideri Ramsay Mac Donald başbakanlığa atandı.
1930Gazi ve Türklük aleyhine" yayın yapmaktan dolayı Resimli Ay gazetesi aleyhine dava açıldı.
1932İlk Türkçe Kur'an, Hafız Yaşar (Okur) tarafından Yerebatan Camii'nde okundu.
1938Yalova'da Termal Oteli açıldı.
1939Columbia Üniversitesi'nden bir grup bilim insanı uranyum atomunu parçalamayı başardı.
1942İmla Kılavuzu'nun tüm okul ve işyerlerinde kullanılması hakkında genelge yayımlandı.
1946Ampul satışları serbest bırakıldı.
1947Fransa'da yeni kabineyi sosyalist Paul Ramadier kurdu.
1949Mao'nun orduları Pekin'i aldı.
1950İstanbul grekoromen güreş takımı İstanbul'da Paris takımını 7-1 yendi.
1952Dünyanın ilk jet yolcu uçağı olan de Havilland Comet, BOAC havayolu şirketinin filosunda hizmete girdi.
1953Türkiye Milliyetçiler Derneği kapatıldı.
1957İsrail ordusu Sina Yarımadası'ndan çekilmekle birlikte Gazze Şeridi'ndeki işgalini sürdürdü.
1959İzmir Toplu Basın Mahkemesi, Demokrat İzmir gazetesi yazı işleri müdürü Şeref Balçık'a 15 gün, gazetenin sahibi Adnan Düvenci'ye 1 yıl mahkûmiyet cezası verdi.
1959Kadın avukatlar, Refik Erduran'a "Bir Kilo Namus" adlı yapıtı nedeniyle açtıkları davadan vazgeçtiler.
1961İstanbul'da 300 cam işçisi kapalı salon toplantısı yaptı.
1965Yeni Seçim Kanunu Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi. Yeni Seçim Kanunu milli bakiye sistemini ve birleşik oy pusulası kullanımını öngörüyor.
1969Fikir Kulüpleri Federasyonu'nun "Türk halkına mektup" başlıklı bildirisi toplatıldı.
1969Teksif Sendikası'na bağlı işçiler Defterdar Fabrikası'nda grev başlattı.
1970Boeing 747 ilk kez Londra'ya uçtu.
1972Brüksel Antlaşması imzalandı. Bu antlaşmaya göre; Birleşik Krallık, İrlanda, Danimarka ve Norveç 1 Ocak 1973'ten itibaren Avrupa Ekonomik Topluluğu'na (AET) üye olacak.
197312 Mart dönemi başbakanlarından Nihat Erim İnsan Hakları Mahkemesi Türkiye Yargıçlığı'na adaydı. Çok tepki görünce adaylıktan çekildi.
1977İstanbul'da Saraçhane-Sultanahmet arasında "Faşizme Ölüm" yürüyüşü yapıldı. Yürüyüşe 5 bin kişi katıldı.
1980Güvenlik güçleri arama yapmak için TARİŞ (İzmir, İncir, Üzüm, Pamuk ve Zeytinyağı Tarım Satış Kooperatifleri Birliği) işletmelerine girmek istedi; 50 kişi yaralandı, 600 işçi gözaltına alındı. TARİŞ'e bağlı işyerlerinde işçiler direnişe geçti.
1980Nükleer fizikçi Dr. Andrei Sakharov, SSCB'de ülke içi sürgüne gönderildi.
1981İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı'nca gözaltına alınan Milliyetçi İşçi Sendikaları Konfederasyonu (MİSK) yöneticilerinin tümü serbest bırakıldı.
1984Kullanıcı dostu grafik ara yüzü ve faresi ile bilgisayarı kullanıcılara sevdiren ilk ticari bilgisayar olan Apple Macintosh, ünlü "1984" televizyon reklam kampanyası ile tanıtılmaya başlandı.
1987Türkiye-Yunanistan Uyum Antlaşması Avrupa Topluluğu (AT) adına parafe edildi.
1987Yüksek Sağlık Şurası, tüp bebek uygulamasının Türkiye'de de başlatılmasını kararlaştırdı.
1988Nazım Hikmet'e vatandaşlık haklarının geri verilmesi için kampanya başlatıldı.
1989Sovyetler Birliği'nde ilk kez "Uluslararası Güzellik Yarışması" düzenlendi. Yarışmada Türkiye'yi temsil eden Meltem Hakarar birinci seçildi.
1990Sovyet lideri Gorbaçov, Kızıl Ordu askerlerinin ayaklanmayı bastırmak üzere Azerbaycan'a yollandığını açıkladı.
1991Bir Irak scud füzesi İsrail'e düştü,üç kişi öldü.
1996Gazeteci Metin Göktepe'yi öldürdükleri iddiasıyla biri emniyet amiri 24 polis gözaltına alındı.
1996Özgürlük ve Dayanışma Partisi (ÖDP) kuruldu. Partinin genel başkanlığına Doç. Dr. Ufuk Uras seçildi.
1997Amerika Birleşik Devletleri senatosu, Madeleine Albright'ın ülkenin ilk kadın dışişleri bakanı olarak atanmasını onayladı.
2000Ankara 9. Ağır Ceza Mahkemesi, DYP Şanlıurfa Milletvekili Fevzi Şıhanlıoğlu'nun ölümü ile ilgili davada, MHP Milletvekili Cahit Tekelioğlu'nu 2 yıl 9 ay 10 gün ağır hapse mahkûm etti. MHP Milletvekili Mehmet Kundakçı'nın ise beraatine karar verildi.
2006Mersin'de 4,0 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi.
2006BM Mülteciler Yüksek Komiserliği, Yemen açıklarında kaçakları taşıyan bir teknenin alabora olması sonucu ilk belirlemelere göre 22 kişinin öldüğünü bildirdi.
2006Profesyonel basketbol ligi olan NBA'in şu andaki en iyi oyuncusu olan Kobe Bryant Toronto Raptors karşısında 81 sayı atarak NBA tarihinin Wilt Chamberlain'den (100) sonra bir maçta en çok sayı atan oyuncusu oldu.
2007Bağdat'taki bombalı saldırılarda 73 kişi öldü, 138 kişi yaralandı.
2007Vikipedi Altın Örümcek 2006 "En İyi İçerik" ödülünün sahibi oldu.
2007Bolu Tüneli'nin sağ tüpü açıldı.
2008Ümraniye'de ele geçirilen el bombalarıyla ilgili soruşturmada emekli Tuğgeneral Veli Küçük, avukat Kemal Kerinçsiz, gazeteci Güler Kömürcü, Türk Ortodoks Patrikhanesi Basın ve Halkla İlişkiler Sözcüsü Sevgi Erenerol, Susurluk davası hükümlüsü Sami Hoştan'ın da aralarında bulunduğu 33 kişi gözaltına alındı.

Tarihte Bugün Doğanlar (22 Ocak);
1440Büyük İvan, Rus çarı (ö. 1505)
1561Sir Francis Bacon, İngiliz devlet adamı, filozof, şair
1729Gotthold Ephraim Lessing, Alman yazar (ö. 1781)
1788Lord Byron, İngiliz şair
1869Grigori Yefimoviç Rasputin, Rus mistik.
1877Hjalmar Schacht, Alman bankacı (ö. 1970)
1891Antonio Gramsci, İtalyan düşünür, siyasetçi ve Marksist teorisyen (ö. 1937)
1906Robert E. Howard, ABD'li yazar.
1908Atahualpa Yupanqui, Arjantinli Besteci. (ö. 23 Mayıs 1992)
19091962-1971 arasında Birleşmiş Milletler'in üçüncü genel sekreteri olan Myanmarlı (Burma) eğitimci ve diplomat U Thant.
1911Avusturya Sosyal Demokrat Partisi önderi ve başbakanı (1970-1983) Bruno Kreisky.
1931Sam Cooke, Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı
1946Cihan Ünal, Türk tiyatro sanatçısı
1956Şükrü Halûk Akalın, Prof. Dr., Türk dil bilimci. Türk Dil Kurumu başkanı.
1958Filiz Koçali, Türk siyasetçi. Sosyalist Demokrasi Partisi genel başkanı.
1959Linda Blair, Amerikalı artist
1977Hidetoshi Nakata, Japon futbolcu.
1979Lincoln, Brezilyalı futbolcu
1981Ben Moody , ABD'li müzisyen.
1982Fabricio Coloccini, Arjantinli futbolcu
1982Paula Pequeno, Brezilyalı voleybolcu
1985Orianthi, Avustralyalı şarkıcı ve gitarist

Tarihte Bugün Ölenler (22 Ocak);
1666Şah Cihan, Taç Mahal'i yaptıran Moğol imparatoru, Hindistan'da 74 yaşında öldü (d. 1592)
1798Matija Antun Relković, Hırvat yazar 66 yaşında öldü.
1901Victoria, İngiltere kraliçesi (63 yıldır tahtta idi) (d. 1819)
1922Papa XV. Benedict
1972Boris Konstantinovich Zaytsev, Rus yazar (d. 1881)
1973Lyndon Baines Johnson, Amerika Birleşik Devletleri'nin 36. başkanı (1963–1969) (d. 1908)
1987Zeyyad Baykara, eski başbakan yardımcılarından.
1993Kobo Abe, Japon yazar (d. 1924)
1994Telly Savalas, Yunan asıllı ABD'li aktör (d. 1924)
1995Rose Fitzgerald Kennedy, J.F.Kennedy'nin annesi 104 yaşında öldü.
1996Ercüment Uçarı, şair İstanbul'da öldü.
2004Ann Miller, ABD'li aktrist, dansçı (d. 1923)
2006Aydın Güven Gürkan, SHP eski genel başkanı (d. 1941)
2008Heath Ledger, Avustralyalı oyuncu (d. 1979)

1579680023356.png
Osmanlı ordusu Ridaniye Savaşında Memluk ordularını yendi. Bu savaşın ardından, halifelik Osmanlılara geçti.
1516’da Yavuz Sultan Selim, ordusuyla Memluk Sultanlığı‘na karşı Suriye ve Mısır seferine çıktı.
Suriye’de Memluklu hükümdarı Kansu Gavri komutasındaki Memluk ordusuna karşı 24 Ağustos 1516’da Mercidabık Muharebesi’ni kazanan Yavuz Sultan Selim Han komutasındaki Osmanlı ordusu Halep, Hama, Humus ve Şam’ı aldı.
Ardından Lübnan emirleri de Osmanlı hakimiyetini kabul etti. 21 Aralık 1516’da Sadrazam Hadım Sinan Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu, Han Yunus Muharebesi’nde Memluklu emirlerinden Canberdi Gazali’yi yenerek yoluna devam etti. I. Selim, Kudüs‘ü teslim alıp ziyaret ettikten sonra Osmanlı ordusu Gazze‘ye doğru yöneldi.
MEMLUK SULTANI BARIŞ TEKLİFİNİ REDDEDİYOR
Mercidabık Muharebesi‘nden sonra Memluk Sultanlığı’nın başına geçen Tomanbay; Osmanlı hakimiyetini kabul etmediği gibi, barış teklifi için gelen Osmanlı elçisini de öldürtmüştü. I. Selim, ordusuyla birlikte Sina Çölü’nü 13 gün içinde (3 Ocak-16 Ocak) geçerek, Ridaniye’de Memluk Ordusu ile karşılaştı.
Ridaniye’de yeni Memluk Sultanı Tomanbay, Venedikliler’den top ve silah alarak kuvvetli bir savunma hattı kurmuştu. Memluk Ordusu’na, El-Mukaddam Dağı‘nın etrafını dolaşarak güneyden saldıran I. Selim, bu manevra sayesinde Memluk Ordusu’nun yönleri sabit olan toplarını etkisiz hale getirdi.

OSMANLI VEZİRİAZAMINA SUİKAST YAPILDI
Memluk Sultanı Tomanbay, çok büyük çabalarla yaptığı savaş hazırlıklarına rağmen, 22 Ocak günü Ridaniye Muharebesi‘ni kaybetmekte olduğunu anlayınca en cesur askerleri ile bir birlik kurup Osmanlı komuta merkezine bir baskın düzenledi. Sultan Selim’in otağı sandığı veziriazamın çadırına girdi ve Veziriazam Sinan Paşa öldürüldü.

“MISIR’I ALDIK AMA SİNAN’I KAYBETTİK!”
Vezir Yunus Paşa, Memluklara karşı zaferin kazanıldığını ve Tomanbay’ın kaçtığını, Sultan Selim Hana bildirdiğinde, Sultan Selim Han “Lala Lala! Mısır’ı aldık ama Sinan’ı kaybettik. Sinan’ı, Mısır’a değişmezdim. Sinan’sız Mısır’da ne güzellik olur?” sözleriyle Sinan Paşanın, yanındaki kıymetini belirtti. Bu suikast baskınının da istenen hedefi bulmaması sonucu, Tomanbay savaş meydanından çekildi.

22 Ocak 1517’de Ridaniye Zaferi kazanıldı.
Kahire’yi hiç zayiat ve şehrin sosyal ve ekonomik hayatına zarar vermeden ele geçirmek niyetiyle 25 Ocak’ta Selim direniş göstermeden teslim olan bütün Memlukluların affedileceğini ilan etmişti. Fakat Tomanbay ve ona yakın Memluklu komutanları gerilla tipi direniş organize etmeye başladılar ve bu nedenle Kahire ancak üç gün süren çok şiddetli sokak savaşlarından sonra ele geçirilebildi ve şehir kısmen yıkıldı ve binlerce kişi öldü.

HALİFELİĞİN OSMANLI’YA GEÇİŞİ
4 Şubat 1517’de I. Selim törenle Kahire’ye girdi ve “Yusuf Nebi Tahtı”na oturdu. Memluklular, Nil deltasında ve Yukarı Mısır’da direnişe devam ettiler. Fakat fazla zaman geçmeden Osmanlı güçleri bu direniş merkezlerini bertaraf edip Tomanbay’ı yakalamayı başardılar. Tomanbay, 13 Nisan 1517’de Kahire kale kapısında asılarak idam edildi.
Bu zaferle birlikte Memluk Sultanlığı yıkılmış, bütün toprakları Osmanlı egemenliğine girmiştir. Memluk Sultanlığı tarihe karışmış, Osmanlı Devleti Mısır’a hakim olmuş ve Halifelik Osmanlılara geçmiştir. Mısır’daki kutsal emanetler İstanbul’a getirilmiştir. Osmanlı Devleti, Doğu Akdeniz‘in ve Baharat yolu‘nun tek hakimi durumuna yükselmiş; Kızıldeniz ve Hint Okyanusuna açılmıştır.

1579681460927.png
Columbia Üniversitesi'nden bir grup bilim insanı uranyum atomunu parçalamayı başardı.
Fisyon adı verilen tepkime, evrendeki en kuvvetli güç olan “Güçlü Nükleer Kuvvet” ile bir arada tutulan atom çekirdeğinin parçalanmasıdır. Fisyon tepkimesi deneylerinde kullanılan ana madde “uranyum”dur. Çünkü uranyum atomu en ağır atomlardan biridir, bir diğer deyişle çekirdeğinde çok yüksek sayıda proton ve nötron bulunur.

Fisyon deneylerinde bilim adamları uranyum çekirdeğine, büyük bir hızla nötron göndermişler ve bunun sonunda çok ilginç bir durumla karşı karşıya kalmışlardır. Nötron uranyum çekirdeği tarafından soğurulduktan (yutulduktan) sonra, uranyum çekirdeği çok kararsız duruma gelmiştir.

Burada çekirdeğin “kararsız” olması demek, çekirdek içindeki proton ve nötron sayıları arasında fark oluşması ve bu nedenle çekirdekte bir dengesizliğin meydana gelmesi demektir. Bu durumda çekirdek, meydana gelen dengesizliği gidermek için belli miktarda enerji yayarak parçalara bölünmeye başlar. Ortaya çıkan enerjinin etkisiyle de çekirdek, büyük bir hızla içinde barındırdığı parçaları fırlatmaya başlar.

Deneylerden elde edilen bu sonuçlardan sonra “reaktör” adı verilen özel ortamlarda, nötronlar hızlandırılarak uranyum üzerine gönderilir. Yalnız, nötronlar uranyum üzerine gelişigüzel değil, çok ince hesaplar yapılarak gönderilmektedir. Çünkü, uranyum atomunun üzerine gönderilen herhangi bir nötronun uranyuma hemen ve istenilen noktadan isabet etmesi gerekmektedir.

Bu yüzden bu deneyler belli bir olasılık göz önünde bulundurularak gerçekleştirilmektedir. Ne kadar büyük bir uranyum kütlesi kullanılacağı, uranyum üzerine ne kadarlık bir nötron demeti gönderileceği, nötronların uranyum kütlesini hangi hızla ve ne kadar süre bombardıman edeceği çok detaylı olarak hesaplanmaktadır.

Tüm bu hesaplar yapıldıktan ve uygun ortam hazırlandıktan sonra, hareket eden nötron, uranyum kütlesindeki atomların çekirdeklerine isabet edecek şekilde bombardıman edilir ve bu kütledeki atomlardan en azından birinin çekirdeğinin iki parçaya bölünmesi yeterlidir. Bu bölünmede çekirdeğin kütlesinden ortalama iki ya da üç nötron açığa çıkar.

Açığa çıkan bu nötronlar kütlenin içindeki diğer uranyum çekirdeklerine çarparak zincirleme reaksiyon başlatırlar. Her yeni bölünen çekirdek de ilk baştaki uranyum çekirdeği gibi davranır. Böylece zincirleme çekirdek bölünmeleri gerçekleşir. Bu zincirleme hareketler sonucu çok sayıda uranyum çekirdeği parçalandığı için ortaya olağanüstü büyüklükte bir enerji çıkar.

İşte, onbinlerce insanın ölümüne yol açan Hiroşima ve Nagasaki felaketlerine, bu çekirdek bölünmeleri sebep olmuştur. 2. Dünya Savaşı sırasında, 1945 yılında Amerika’nın Hiroşima’ya attığı atom bombasında patlama anında ve hemen sonrasında yaklaşık 100.000 kişi ölmüştür.

Hiroşima felaketinden 3 gün sonra yine Amerika’nın Nagasaki’ye attığı bir diğer atom bombası yüzünden patlama anında yaklaşık 40.000 kişi hayatını kaybetmiştir. Çekirdekten çıkan güç bir yandan insanların ölümüne sebep olurken, diğer yandan çok büyük bir yerleşim alanı harap olmuş, kalan bölge halkında radyasyon nedeniyle nesiller boyu düzeltilemeyecek genetik ve fizyolojik bozulmalar meydan gelmiştir.

Peki dünyamız, tüm atmosfer, bizler de dahil olmak üzere canlı-cansız her şey atomlardan oluşmuşken, atomların bu tip nükleer tepkimelere girmelerini, her an ve her yerde yaşanabilecek Hiroşima ve Nagasaki gibi olayları ne engellemektedir?

Nötronlar, doğada serbest halde -bir çekirdeğe bağlı olmadan- dolaştıklarında “beta bozunumu” diye adlandırılan bir bozulmaya uğrarlar. Bu bozulma yüzünden doğada serbest nötrona rastlanmaz. Bu sebeple nükleer tepkimeye girecek nötronlar yapay yollarla elde edilir. nötronlar serbest halde bozulmaya uğramasalardı, dünya, yaşamanın mümkün olmadığı, nükleer reaksiyonların son bulmadığı bir küreden ibaret olurdu.
 

Ekli dosyalar

  • 1579680474128.png
    1579680474128.png
    183.7 KB · Görüntüleme: 0
Son düzenleme:
Geri
Üst