25.05.2020 Tarihte Bugün- 25 Mayıs;

[Ahmet Alparslan]

25.05.2020 Tarihte Bugün- 25 Mayıs;

1571		İspanya Kralı, Venedik ve Papa, Osmanlı Devleti aleyhine ittifak kararı aldı...
1924		Türkiye Millî Futbol Takımı, Olimpiyat Oyunları kapsamındaki ilk milli maçında, Çekoslovakya'na 5-2 yenildi.
1944		Nuri Demirağ'ın fabrikasında yapılan ilk Türk yolcu uçağı İstanbul'dan Ankara'ya uçtu.
1953		ABD, Nevada'da bulunan deneme bölgesinde, topçu birlikleri tarafından atılan ilk ve tek nükleer bomba denemesini yaptı.
1954		Türkiye, Osmanlı borçlarının son taksitini ödedi.
1954		Tokyo'da yapılan Dünya Serbest Güreş Şampiyonası'nda Türkiye birinci oldu.
1961		25 Mayıs 1961 Nispi temsil sistemini getiren Milletvekili Seçim Kanunu Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi.
1961		ABD Başkanı John F. Kennedy ABD Kongresi'nde yaptığı bir konuşmada 1960'lı yıllar sona ermeden önce mutlaka Ay'a ayak basacaklarını ilan etti.
1963		30 Afrika ülkesi bir araya gelerek Afrika Birliği Örgütü'nü kurdu.
1977		Yıldız Savaşları filmi gösterime girdi.
1982		Falkland Savaşı sırasında İngilizlerin HMS Coventry adlı destroyeri Arjantin uçakları tarafından batırıldı.
1983		Milli Güvenlik Konseyi kürtaj yasa tasarısını kabul etti.
1988		Irak Basra'yı İran'dan geri aldı.
1989		Mihail Gorbaçov, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Devlet Başkanı oldu.
1997		Afganistan'dan kaçan General Raşid Dostum, Türkiye'ye sığındı.
2001		32 yaşındaki Coloradolu Erik Weihenmayer, Everest Dağı'nın zirvesine ulaşan ilk görme özürlü insan ünvanını aldı.
2003		Nuri Bilge Ceylan'ın 'Uzak' adlı filmi 56'ncı Cannes Film Festivali'nde 'Elephant' filmiyle birlikte En İyi Film ödülünü paylaştı.
2005		Azeri petrolünü Türkiye üzerinden dünya pazarına ulaştırması amaçlanan Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) boru hattına ilk petrol verildi.
2005		UEFA Şampiyonlar Ligi 2004-2005 sezonu finali Atatürk Olimpiyat Stadı'nda yapıldı. Normal süresi 3-3 biten maçı Liverpool penaltılarla 6-5 Milan'ı yendi.
2008		61. Cannes Film Festivali’nde En İyi Yönetmen ödülünü Nuri Bilge Ceylan aldı. Ceylan ödülünü kucaklarken, “Benim yalnız ve güzel ülkeme ithaf ediyorum” dedi. Ceylan, üçüncü kez Cannes’da ödül alarak bir rekora da imza attı..
2010		Samandıra'da eğitim uçuşu yapan bir askeri uçak, sokağın ortasına düştü. 3 personel hafif yaralandı.

Tarihte Bugün Doğanlar (25 Mayıs);

1803		Ralph Waldo Emerson, ABD'li yazar ve düşünür (ö. 1882)
1865		Pieter Zeeman, Nobel Fizik Ödüllü Hollandalı bilimadamı (ö. 1943)
1927		Robert Ludlum, ABD'li yazar (ö. 2001)
1939		Ian McKellen, İngiliz oyuncu
1945		Meriç Başaran, tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
1973		Tomasz Zdebel, Polonyalı futbolcu
1976		Ethan Suplee, ABD'li aktör
1976		Stefan Holm, İsveçli atlet
1979		Burak Satıbol, Türk tiyatro, reklam oyuncusu.
1985		Tuğba Daşdemir, Türk alp disiplini kayakçısı.

Tarihte Bugün Ölenler (25 Mayıs);

1848		Annette von Droste-Hülshoff, Alman yazar (d. 1797)
1895		Ahmet Cevdet Paşa, "Cevdet Tarihi"nin yazarı Osmanlı devlet adamı (d. 1822)
1934		Gustav Holst, İngiliz besteci (d. 1874)
1954		Robert Capa, Macar asıllı ABD'li fotoğrafçı (d. 1913)
1974		Ulvi Uraz, Tiyatro ve sinema sanatçısı
1983		İdris I, Libya kralı (d. 1890
1983		Necip Fazıl Kısakürek, Şair, gazeteci ve yazar (d. 1904)
2001		Alberto Korda, Kübalı fotoğrafçı (d. 1928)
2010		Paul Gray, Ünlü metal grubu slipknot'ın bas gitaristi (d. 1972)

Türk şâir, yazar ve düşünür... Necip Fazıl Kısakürek kimdir? İşte Necip Fazıl Kısakürek biyografisi...

Necip Fazıl Kısakürek, 26 mayıs 1904'de İstanbul'da doğdu. Maraşlı bir ailenin tek çocuğu olan Fazıl'a 'Ahmet Necip' adı verildi. 1934 tarihinde bir Nakşî şeyhi olan Abdülhakîm Arvâsî ile tanıştı. 1941 yılında Fatma Neslihan Balaban ile evlendi. Bu evlilikten beş çocuğu oldu.

Çocukluk yılları büyükbabasının Çemberlitaş'taki konağında geçti. Zor bir çocukluk dönemi yaşadı. Kız kardeşi Sema'nın beş yaşında ölümünden sonra annesi vereme yakalanınca ailesi Heybeliada'ya taşındı.

Fazıl, Bahriye Mektebi'ndeki öğrencilik yılarında şiirle ilgilenmeye başladı. İstanbul'un işgali sırasında annesi ile birlikte Erzurum'daki dayısının yanına gitti. Fazıl, çok genç yaşta olan babasını kaybetti. 1921 yılında Darülfünûn'un Edebiyat Medresesi Felsefe Şubesi'ne girdi. 1925'te ilk şiir kitabı 'Örümcek Ağı', 1928 yılında ikinci şiir kitabı olan 'Kaldırımlar' yayımlandı. 'Ben ve Ötesi'nin yayınlanmasından sonra üne kavuştu.

1942 kışında askerde iken siyasi bir yazı kaleme alması nedeniyle mahkûm oldu ve ilk kez hapis cezası aldı. 1943 yılından itibaren 'Büyük Doğu' dergisini çıkarmaya başladı.

1949'da Büyük Doğu Cemiyeti'ni kurdu. Türkiye'nin çeşitli yerlerinde konferanslar verdi. Sık sık kapatılan ve toplatılan Büyük Doğu'nun çıkmadığı sürelerde günlük fıkra ve yazıları çeşitli gazetelerde yayınladı. 26 Mayıs 1980'de Türk Edebiyat Vakfı tarafından 'Şairler Sultanı' ve 1982 yılında yayınlanan 'Batı Tefekkürü ve İslâm Tasavvufu' isimli eseri münasebetiyle de 'Yılın Fikir ve Sanat Adamı' seçildi.

Fazıl 25 Mayıs 1983'te hayatını kaybetti. Eyüp Sultan Mezarlığı'na defnedildi.

ESERLERİ

ŞİİR

- Örümcek Ağı (1925)

- Kaldırımlar (1928)

- Ben ve Ötesi (1932)

- Sonsuzluk Kervanı (1955)

- Çile (1962)

- Şiirlerim (1969)

ÖYKÜ VE ROMAN

- Ruh Burkuntularından Hikayeler (1965)

- Aynadaki Yalan (1980)

- Kafa Kağıdı (1984)

TİYATRO

- Tohum (1935)

- Bir Adam Yaratmak (1938)

- Künye (1940)

- Para (1942)

- Namı Diğer Parmaksız Salih (1949)

- Reis Bey (1964)

- Abdülhamit Han (1969)

MONOGRAFİ-MAKALE-FIKRA-HATIRA

- Birkaç Hikaye Birkaç Tahlil (1933)

-Namık Kemal (1940)

- Çerçeve (1940)

- Son Devrin Din Mazlumları (1969)

- Hitabe (1975)

- İhtilal (1975)

- Yılanlı Kuyudan (1970)

- Hac (1973)

- Babıali (1975) İman ve İslam Atlası (1981

ÖDÜLLERİ

- 1947 CHP Piyes Yarışması birinciliği Sabırtaşı ile 1980 Kültür Bakanlığı Büyük Ödülü

- 1981 Türkiye Milli Kültür Vakfı Kültür Armağanı İman ve İslam Atlası

İlk Yerli Yolcu Uçağımız İstanbul’dan Ankara’ya Uçtu (1944)

İlk yerli yolcu uçağımız olan NU-D-38 26 Mayıs 1944 tarihinde İstanbul’dan Ankara’ya başarılı bir uçuş gerçekleştirdi. Bu ilk yerli yolcu uçağı Nuri Demirağ’ın fabrikasında imal edilmişti. Yolcu kapasitesi 6 olan bu uçak 1000 km uçabilmekte, saatte 325 km hızı olan ve çift pilot kabinli zamanının A sınıfı kategorisinde bir uçaktı. THY bu uçaklardan almamış üretilen uçaklardan bir kısmı Hollanda’ya ambulans uçak olarak satılmıştı.


Türkiye kendi uçağını 1936 yılında üretmişti

NuD38 adında çift motorlu altı kişilik bir yolcu uçağı yapımı başarıyla tamamlandı. Bu Türkiye’nin kendi uçağını artık yapabildiği anlamına gelmekteydi. Üretilen uçaklar İstanbul’daki test uçuşlarından başarı ile geçti. Bu uçaklarla binlerce saat uçuş gerçekleştirildi ve herhangi bir aksaklık yaşanmadı.
Tarih Dosyası / Dünya Bülteni

Son zamanlarda gündeme gelen Türkiye kendi otomobilini yapabilir mi tartışmaları bir yana Türkiye 1936 yılında kendi uçağını üretmişti. Türkiye’nin önemli iş adamlarından Nuri Demirağ’ın çabalarıyla kurulan uçak fabrikası yaşanan talihsiz bir olayın ve dönemin yöneticilerinin desteğini çekmesi üzerine kapanmak zorunda kaldı.

İlk demiryolu müteahhidi Nuri Demirağ

1930’lu yıllarda Türkiye demiryollarına ağırlık vermeye başlamıştı. Ülkedeki demiryolu ağı artırılacaktı aynı zamanda da yabancıların işletmesinde olan demiryolu hatları devletleştirilecekti. Bu devletleştirme hareketi sürecinde bir Fransız şirketine verilen Samsun-Sivas hattı demiryolu inşaatının ihalesi iptal edildi. Yapım hakkının iptal edilmesinin ardından bu hat için tekrar ihaleye çıkıldı ve ihaleyi en düşük teklif veren Nuri Demirağ kazandı. Böylece Türkiye’nin ilk demiryolu müteahhidi Nuri Demirağ oldu. Kısa süre içinde bu hattı tamamlayan Demirağ daha sonra Samsun-Erzurum,Sivas-Erzurum ve Afyon-Dinar hattını yani yaklaşık 1250 kmlik hattın inşasını tamamlar. Soyadı kanunun çıktığı günlerde ise bu başarısından dolayı Atatürk kendisine Demirağ soyadını vermişti.

Nuri Demirağ’ın ülkeye kazandırdıkları yalnızca bunlar değildi. Karabük’te demir-çelik fabrikası,İzmit’te kağıt fabrikası,Bursa’da Merinos, Sivas’ta ise çimento fabrikalarının inşaatlarını yapmıştı. Demirağ ülkenin kalkınması için yer altı kaynaklarının değerlendirilmesi bunun için de sanayinin güçlendirilmesi gerektiğini düşünmekteydi.

1930’lu yıllarda yaşanan ekonomik krizin de etkisiyle ordunun uçak ihtiyacı halktan ve zengin işadamlarından toplanan bağışlar ile karşılanmaktaydı. Bu amaçla bağış kampanyaları düzenleniyordu. Türk Hava Kurumu yetkilileri işadamlarından yardım topluyordu. Nuri Demirağ kendisine bağış için gelen görevlilere “Benden bu millet için bir șey istiyorsanız, en mükemmelini istemelisiniz. Mademki bir millet tayyaresiz yaşayamaz, öyleyse bu yaşama vasıtasını başkalarının lütfundan beklememeliyiz. Ben bu uçakların fabrikasını yapmaya talibim.” diyordu.

Türk tipi uçak hayali

Nuri Demirağ Türkiye’nin kendi uçağını kendi plan ve projeleri ile üretmekten yanaydı. Yüzde yüz Türk malı bir uçak yapılması gerektiğini düşünmekteydi.Bu konuda şöyle diyordu: "Avrupa'dan, Amerika'dan lisanslar alıp tayyare yapmak kopyacılıktan ibarettir. Demode tipler için lisans verilmektedir. Yeni icat edilenler ise bir sır gibi, büyük bir kıskançlıkla saklanmaktadır. Binaenaleyh kopyacılıkla devam edilirse, demode şeylerle beyhude yere vakit geçirilecektir. Şu halde Avrupa ve Amerika'nın son sistem teyyarelerine mukabil, yepyeni bir Türk tipi vücuda getirilmelidir"

Bu amaçla İstanbul Beşiktaş’ta atölye olarak kullanılacak bir bina yaptırdı.Asıl fabrika ise Sivas Divriği’de kurulacaktı. Demirağ ayrıca şu anki Atatürk Havaalanının bulunduğu Yeşilköy’de Elmas Paşa Çiftliğini satın aldı. Burada uçuş sahası, uçak tamir atölyesi ve hangarlar yaptırdı.



İlk Türk uçağı: ND-36

Nuri Demirağ Türkiye’nin ilk uçak mühendislerinden olan Selahattin Alan ile beraber hareket ediyordu. Çalışmalar kısa sürede netice vermeye başladı. Beşiktaş’taki fabrikada Selahattin Alan’ın projesini çizdiği ND-36 adı verilen tek motorlu Türkiye’nin ilk uçağı üretildi. Aynı günlerde Türk Hava Kurumu da 10 tane eğitim uçağı siparişi vermişti. Bu siparişler yapılırken aynı zamanda bir de yolcu uçağı yapım çalışması sürmekteydi. 1938 yılına gelindiğinde NuD38 adında çift motorlu altı kişilik bir yolcu uçağı yapımı başarıyla tamamlandı. Bu Türkiye’nin kendi uçağını artık yapabildiği anlamına gelmekteydi.

Üretilen uçaklar İstanbul’daki test uçuşlarından başarı ile geçti. Bu uçaklarla binlerce saat uçuş gerçekleştirildi ve herhangi bir aksaklık yaşanmadı. Uluslararası havacılık kuruluşlarından A sınıfı yolcu uçağı belgesi alınmıştı.Yani her şey yolunda gidiyordu.



Yaşanan kaza ve sonun başlangıcı

Fakat Türk Hava Kurumu İstanbul’daki uçuşları yeterli görmedi, test uçuşlarının Eskişehir’de tekrar gerçekleştirilmesi gerektiğini belirtti. Tekrar yapılacak test uçuşunu uçağın planını projesini hazırlayan Mühendis Selahattin Alan kendisi yapmak istemişti. Ancak bu isteği hem kendisinin hem de Türk uçağının sonunu getirdi. Test uçuşu başarılı bir şekilde sona eriyordu ki iniş sırasında bir kaza gerçekleşti. Selahattin Alan piste inerken geride açılmış olan hendekleri göremeyince hendeğe çarpmış böylece hem uçak düşmüş hem de kendisi hayatını kaybetmişti. Uçak pilot hatasından kaynaklanan bir sebeple düşmesine karşın Türk Hava Kurumu daha önceden verdiği siparişleri iptal etti. Nuri Demirağ Türk Hava Kurumunu mahkemeye verdi. Ancak oradan çıkan karar da Demirağ’ın aleyhine oldu.

Nuri Demirağ test uçuşlarının yeniden yapılmasını talep etmesine birkaç kez Cumhurbaşkanı İnönü’ye mektup yazmasına karşın herhangi olumlu bir karşılık alamadı. Uluslararası test sonuçları Türk Hava Kurumunu yeni bir test uçuşu gerçekleştirmek için bile ikna edemedi. İsmet İnönü ise Nuri Demirağ’ı zenginlikten başı dönmekle itham etmeye başlamıştı.İşte tüm bu yaşananların ardından Türkiye’nin ilk uçak üretim serüveni sona erdi.Nuri Demirağ’ın ürettiği uçaklar sattırılmadı bu durum fabrikanın kapanmasına sebep oldu.Ayrıca Yeşilköy’de satın aldığı Elmas Çiftliği arazisi yani oluşturmaya başladığı havaalanının arazileri devlet tarafından metrekaresi bir buçuk kuruştan istimlak edildi.Onun da yarım kuruşu vergi olarak alındı.

Kaynaklar:

"Nuri Demirağ Hayat ve Mücadeleleri, Nu.D Matbaası, Necmettin

Deliorman", 1957

Nuri Demirağ: Türkiye'nin Havacılık Efsanesi, Ötüken yay. Dr.Fatih Dervişoğlu", 2007



/QUOTE]