29.09.2020 Tarihte Bugün- 29 Eylül;

[Akif Er]

29.09.2020 Tarihte Bugün- 29 Eylül;

1499		İnebahtı kalesi fethedildi.
1808		Sened-i İttifak imzalandı.
1887		İlk gramofon patenti, Alman kâşif Emil Berliner tarafından alındı.
1911		Trablusgarp topraklarının İtalya'nın eline geçmesiyle sonuçlanan ve İtalya ile Osmanlı Devleti'ni karşı karşıya getiren Trablusgarp Savaşı başladı.
1923		Filistin'de İngiliz mandası resmen yürürlüğe girdi.
1929		Muhsin Ertuğrul'un yönettiği Ankara Postası filminin ilk gösterimi, İstanbul'da yapıldı.
1933		Komünist Enternasyonal genel sekreteri Georgi Dimitrov'un suçlandığı Almanya meclisi Reichstag'ın yakılması soruşturmasında diğer sanık Marinus Van Der Lubbe, yangını çıkardığını itiraf etti.
1937		Çin'de Japon tehdidine karşı güçler birleştiriliyor; milliyetçi general Çan Kay Şek ile komünist önder Mao Zedong birlikte davranma kararı aldılar.
1939		Polonya askerleri geri çekildi, Varşova teslim oldu.
1941		Kiev'de Nazilerin Babi Yar katliamı başladı. İki günde 60.000 kişi öldürüldü.
1960		Demokrat Parti kapatıldı.
1972		Milliyet Sanat Dergisi'nin ilk sayısı çıktı.
1984		Yönetmen Atıf Yılmaz, 1984'de Bir Yudum Sevgi, bir yıl sonra da Dul Bir Kadın adlı filmleriyle iki yıl üst üste Altın Portakal Ödülü'nü aldı.
1992		Hakkari'nin Şemdinli ilçesi Derecik jandarma karakoluna saldıranlardan 200'ü öldürüldü.
1994		Eski Adalet Bakanı ANAP'lı Mehmet Topaç, Ankara'daki avukatlık bürosunda, yasadışı Dev-Sol örgütü üyesi oldukları iddia edilen 4 kişinin silâhlı saldırısı sonucu öldü.
1995		İstanbul Maslak'ta İl Jandarma Alay Komutanlığı giriş kapısı önünde gece nöbeti tutan jandarma erlerine DHKP-C tarafından silahlı saldırı düzenlendi. Tarkan Yağcı ve Serdar Öztürk isimli Jandarma erleri hayatını kaybetti.
2007		Şırnak ilinin Beytüşşebap ilçesinin Beşağaç köyünde PKK tarafından meydana getirilen minibüs baskınında 13 kişi hayatını kaybetti.

Tarihte Bugün Doğanlar (29 Eylül);

1547		Miguel de Cervantes, İspanyol yazar (ö. 1616)
1571		Caravaggio, İtalyan ressam (ö. 1610)
1810		Elizabeth Gaskell, İngiliz romancı (ö. 1865)
1815		Andreas Achenbach, Alman manzara ressamı
1901		Enrico Fermi, ABD'li nükleer fizikçi (ö. 1954)
1912		Michelangelo Antonioni, İtalyan yönetmen (ö. 2007)
1916		İsmet Kür, Türk öğretmen, yazar
1936		Bilal İnci, Türk oyuncu (ö. 2005)
1936		Silvio Berlusconi, İtalyan siyasetçi
1943		Lech Walesa, Polonya dayanışma hareketi (Solidarity) lideri
1948		Theo Jörgensmann, Alman müzisyen
1951		Michelle Bachelet, Şilili politikacı ve devlet başkanı
1971		Sibel Tüzün, Türk şarkıcı
1973		Doğan Duru, Redd grubunun solisti, besteci, söz yazarı
1973		Güneş Duru, Redd grubunun gitaristi, Arkeolog, besteci
1976		Andriy Şevçenko, Dinamo Kiev'de forma giyen Ukraynalı milli futbolcu.
1979		Berke Üzrek, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu
1979		Orhan Ak, Türk futbolcu
1980		Melih Görgün, Türk oyuncu,bestekar, şarkıcı..
1981		Şahin Irmak, Türk oyuncu (BKM)
1984		Per Mertesacker, Alman futbolcu
1988		Kevin Durant, NBA oyuncusu

Tarihte Bugün Ölenler (29 Eylül);

1833		VII. Fernando, İspanya kralı (d. 1784)
1902		Émile Zola, Fransız romancı (d. 1840)
1908		Machado de Assis, Brezilyalı yazar (d. 1839)
1913		Rudolph Diesel, Dizel motorun mucidi Alman makine mühendisi (d. 1858)
1927		Arthur Achleitner, Alman yazar (d. 1858)
1930		Ilya Yefimovich Repin, Rus ressam (d. 1844)
1967		Carson McCullers, ABD'li yazar (d. 1917)
1973		W. H. Auden, İngiliz şair (d. 1907)
1997		Roy Lichtenstein, ABD'li Pop sanatçısı (d. 1923)
2001		Nguyễn Văn Thiệu, Güney Vietnam devlet başkanı (d. 1923)
2003		Tuğrul Şavkay, Türk gazeteci (d. 1951)
2007		Yıldırım Aktuna, Türk nöropsikiyatr, siyasetçi (d. 1930)
2009		Abdülmelik Fırat, Kürt asıllı Türk siyasetçi (d. 1934)
2010		Tony Curtis, ABD'li sinema oyuncusu. (d. 1925)

İtalya Krallığı ile Osmanlı Devleti arasında 1911-1912 yıllarında gerçekleşen Trablusgarp Savaşı, Atatürk’ün ilk savaşı olup Osmanlı Devleti’nin Kuzey Afrika’da sahip olduğu son toprak parçasını da kaybettiği savaştır.
Trablusgarp Savaşı Osmanlı Devleti ile İtalya Krallığı arasında 1911-1912 yılları arasında gerçekleşmiş bir savaştır.
Trablusgarp Savaşı Tarihi
İtalya 28 Eylül 1911 tarihinde Osmanlı Devleti’ne nota verdi. Bu nota bir nevi işgalin bahanesiydi. Osmanlı Devleti ise söz konusu notaya cevap vermekte gecikmedi. Fakat niyeti baştan belli olan İtalya çoktan seferberlik hazırlıklarını tamamlamıştı. 29 Eylül 1911’de ise, İtalya Osmanlı Devleti’ne savaş ilan etti.

Trablusgarp Savaşı'nın Özeti
İtalya siyasi birliğini çok geç tamamlamış ve de hızla gelişen sanayisi için hammadde arayışına girmiştir. 16. yüzyılda başlayan sömürgecilik yarışını da kaçıran İtalya, siyasi birliğini sağladıktan sonra sahneye çıkmıştır. Konumu itibariyle Trablusgarp’a yakın konumda olması da savaşın oluşmasındaki etmenlerdendir. Osmanlı’nın eski gücünde olmaması ve Trablusgarp'ı koruyamaması ise savaşın başlamasında önemli bir rol oynamıştır.
Osmanlı Devleti ile İtalya Trablusgarp Savaşı'yla karşı karşıya geldi. 1911-1912 yılları arasında gerçekleşmiş olan bu savaş aynı zamanda Mustafa Kemal Atatürk'ün de ilk savaşıdır. Osmanlı Devleti'nin Trablusgarp bölgesini İtalya'ya bırakmak istememesiyle İtalyan donanması işgallerini sürdürmüştür. On iki Ada ve Rodos'u da işgal eden İtalya, savaşın bir an önce bitmesi için Osmanlı Devleti'ni barışa zorlamıştır.



Osmanlı Devleti, diğer yandan Balkan Savaşları'nın başlaması üzerine bir barış antlaşması imzalayarak Trablusgarp'taki tüm subaylarını geri çağırmıştır. Trablusgarp Savaşı'nı sona erdiren antlaşma, Uşi Antlaşması olarak bilinmektedir.
Uşi Antlaşması 18 Ekim 1912'de imzalanmıştır. Antlaşmaya göre;
- Trablusgarp ve Bingazi İtalya'ya verilecektir.
- Rodos ve On İki Ada Balkan Savaşları'nın bitimine kadar geçici olarak İtalya'ya bırakılacaktır.
- Trablusgarp ve Bingazi'de bulunan Müslümanlar dini açıdan Osmanlı halifesine bağlı olacaktır.
- İtalya kapitülasyonların kaldırılması hususunda Osmanlı Devleti'ne yardımcı olacaktır.

Bu linki görmek için izniniz yok Giriş yap veya üye ol.

Mustafa Kemal ile Enver Paşa gibi gönüllülerin bu savaşta elde ettikleri başarılara rağmen Osmanlı Devleti bu savaşta zarar görmüştür. Çünkü Ekim 1912’de Balkan Savaşları’nın başlaması Osmanlı Devleti’ni Trablusgarp ve Bingazi’den çekilmeye zorlamıştır. İçinde bulunulan süreç Osmanlı Devleti'ni Uşi Antlaşması’nı imzalamaya mecbur bırakmıştır. Uşi Antlaşması sonucunda Trablusgarp ve Bingazi ile On İki Ada İtalya’nın kontrolüne geçmiştir.
Trablusgarp Savaşı ile Uşi Antlaşması son dönemlerini yaşamakta olan ve Avrupa tarafından, "Hasta Adam" olarak nitelendirilen Osmanlı Devleti’ni daha da yıpratmıştır. Trablusgarp Savaşı Osmanlı Devleti'nin yalnızca askerî açıdan değil, aynı zamanda diplomatik açıdan da zayıflayarak başarısız duruma düştüğünü göstermiştir. Bazı kaynaklarda Trablusgarp Savaşı; "cephede kazanılmış savaşın, masa başında kaybedilmesi" olarak nitelendirilmektedir.

Bu linki görmek için izniniz yok Giriş yap veya üye ol.

Trablusgarp Savaşı'nın nedenleri kısaca şu şekilde açıklanabilir:

Nedenleri
- İtalya'nın sömürgecilik faaliyetlerine başlayarak, ham madde ve de pazar araması.
- Trablusgarp'ın İtalya'ya çok yakın konumda olması.
- İtalya'nın Trablusgarp'ta Hristiyanlara kötü davranıldığını iddia etmesi.
- Osmanlı Devleti'nin Trablusgarp ile kara bağlantısının olmaması.
- Osmanlı Devleti'nin donanmasının yetersiz olması.
- Büyük devletlerin İtalya'yı yanlarına çekmek istemesi.
Trablusgarp Savaşı'nın sonuçları da kısaca şu şekilde açıklanabilir:
Sonuçları
- Osmanlı Devleti Kuzey Afrika'da bulunan son toprak parçasını da kaybetmiştir.
- On İki Ada'nın Yunanistan tarafından işgal edilme ihtimaline karşılık On İki Ada İtalya'ya geçici olarak bırakılmıştır.



- Osmanlı Devleti halifeliğin gücünü kullanarak bölge halkıyla dinî ve de kültürel bağlarını sürdürmek istemiştir.
- Trablusgarp Savaşı uçağın ilk kullanıldığı savaş olarak da tarihte yerini almıştır.
- Trablusgarp Savaşı Mustafa Kemal'in ilk savaşıdır. Savaş sonucunda Mustafa Kemal binbaşılığa yükseltilmiştir.